Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar)

İÇİNDEKİLER

BAŞLICA KISALTMALAR XV

GENEL GİRİŞ: ANAYASA VE HUKUKU

I.- ANAYASALARIN ORTAYA ÇIKIŞI VE EVRİMİ 2
A) ANAYASACILIK HAREKETLERİ 2
1.- XIX. Yüzyıl: Liberal Anayasacılık 3
2.- XX. Yüzyıl: Sosyalist anayasalar ve liberal anayasacılığın evrimi 6
a) SSCB Geleneği ve Sosyalist Anayasacılık 6
b) Sosyalleşme ve Neo-liberal Dalga 7
3.- XXI. Yüzyıl: çok düzeyli anayasacılık eğilimi 8
B) ANAYASAL AYRIMLAR 10
1.- Maddî Anlamda ve Şeklî Anlamda Anayasa 10
2.- Sert Anayasa ve Esnek Anayasa 11
3.-Yazılı Anayasa ve Kodifiye Edilmemiş Anayasa 12
4.- Üniter devlet ve federal devlet anayasaları 12
5.- Sosyal/ İktisadi ve Mali ve Çevresel Anayasa 13
6.- Çerçeve Anayasa ve Düzenleyici Anayasa 14
C) HUKUK DEVLETİ 15
1.- Hukuk Devleti Tarihçesi 15
2.- Mekanizma Olarak Hukuk Devleti 17
3.- İçerik Olarak Hukuk Devleti 20
II.- ANAYASALARIN YAPIMI VE DEĞİŞTİRİLMESİ 21
A) ANAYASA YAPIMI: KURUCU İKTİDAR 22
1.- Kopma dönemi ve anayasal düzenin devamlılığı 22
2.- Hangi usuller? 23
a) Yönetcilerin belirleyici olduğu usuller 24
b) Demokratik usuller 24
aa. Oluşumuna halkın katılmadığı Anayasayı halkın onaylaması 25
bb. Anayasayı halkın seçtiği bir meclisin hazırlaması ve kabûlü 25
cc. Tasarıyı halkın seçtiği meclisin hazırlaması ve bunun daha sonra yine 
halk onayına sunulması 26
3.- Hangi içerikte? 28
B) ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ: TÜREV (TALİ) KURUCU İKTİDAR 28
1.- Usul Kuralları ve Aşamaları 29
a) Değişiklik Teklifi (önerisi) 29
b) Görüşme ve kabul 29
c) Doğrudan yayımlama veya halkoyuna başvurma 30
2.- Ortam ve koşullara ilişkin kayıtlamalar 33
a) Olağanüstü hal, sıkıyönetim ve savaş halleri 33
b) Zaman, süre ve tarih bakımından 34
c) Türkiye: 16 Nisan Halkoylaması ile ilgili tartışmalar 34
3.- İçerikle İlgili Kayıtlamalar 35
a) Değiştirilemez Hükümler 36
b) Koruyucu maddelerin hukuki değeri 37
c) Hukuk ve hukuk-ötesi etkenler 38
C) KURUCU İKTİDAR VE ULUSLARARASI HUKUK 40
1.- Kurucu erk ve uluslararası kuruluşlar 41
2.- Uluslararası hukuk ve anayasal içerik 42
III.- ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ, YORUMU VE KONUSU 42
A) ÜSTÜN NORM OLARAK ANAYASA 43
1.- Program anayasa ve normatif anayasa ayrımı 43
2.- Kurallar kademelenmesi ve üstün norm 44
3.- Hukuk dallarının anayasalaşması 46
B) ANAYASA HUKUKUNDA YORUM VE YÖNTEM 48
1.-Yorum faaliyeti ve ilkeleri 48
2.-Klasik yorum yöntemleri 50
3.- Anayasa hukuku yöntemi ve siyaset bilimi 51
C) ANAYASA HUKUKUNUN ÜÇ ANA KONUSU 54
1.- Kurumsal Anayasa Hukuku 54
2.- Özgürlükler Anayasa Hukuku 55
3.- Anayasal Usul Hukuku (Anayasa Yargısı) 56

BİRİNCİ KISIM
KURUMSAL ANAYASA HUKUKU

BİRİNCİ BÖLÜM
DEVLET VE SİYASAL İKTİDAR

I.- DEVLET: HUKUKÎ TANIM ÖĞELERİ 61
A) ÜLKE 62
1.- Ülkenin özellikleri 62
a) Ülke sınırları: Süreklilik ilkesi 62
b) Sınırların belirlenmesi 63
c) Ülkesel birlik ve bütünlük 66
2.- Anayasanın düzenleme konusu olarak ülke 66
3.- Nitelikli ve sürdürülebilir bir ülke 67
B) İNSAN TOPLULUĞU 69
1.- Yurttaşlık ve milliyet 69
2.- Halk ve ulus (millet) 72
3.- Ulus-devlet ve çokuluslu devlet 74
C) HUKUKÎ VE SİYASAL ÖRGÜTLENME: GENEL ÇERÇEVE 76
II.- SİYASAL İKTİDAR: SİYASAL AÇIDAN DEVLET 78
A) İKTİDAR OLGUSU VE DEVLET İKTİDARI 78
1.- İktidar nedir? 79
2.- Evrimi bakımından devlet iktidarı 80
3.- Zaman ve mekân ilişkisi yönünden devlet iktidarı 80
B) DEVLET İKTİDARININ AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ 82
1.- Meşruluk (meşruiyet) 82
a) Meşruluk nedir? 82
b) Meşruluğun kaynakları 83
2.- Süreklilik: iktidarın kurumsallaşması 85
3.- Egemenlik: yetki tekeli ve sınırları 85
C) EGEMENLİK ANLAYIŞININ EVRİMİ 86
1.- Teokratik anlayıştan demokratik egemenliğe 86
2.- Asli ve üstün iktidar olarak egemenlik 87
3.- Kavramın evrimi ve egemenliğin sınırları 88
a) Devletin hukuka uyma sorunu: Hukuk devleti 88
b) Devlet-ötesi etkenlerden kaynaklanan sınırlar 89
aa. Dış Anayasa-üstülük ve egemenlik 89
bb. Küreselleşme ve iktisadi bağımlılık 91
cc. İnsancıl müdahale ve egemenlik 91
III.- SİYASAL ÖĞRETİLERE GÖRE DEVLET 93
A) KAVRAMSAL AÇIKLAMALAR 94
1.- Siyasal öğreti (doctrine politique) 94
2.-Siyasal rejim ve siyasal sistem 94
3.- Devlet nedir? 96
B) BAŞLICA DEVLET ANLAYIŞLARI 97
1.- Liberal Devlet 97
2.- Sosyalist Devlet 99
3.- Faşist Devlet 101
C) KURAM VE UYGULAMA AYRIŞMASI 102
1.- İktidar ve özgürlük sorunu 103
2.- Refah Devleti ve Sosyal Devlet 104
3.- XXI. Yüzyıl Devleti: Arayışın yönleri 107

İKİNCİ BÖLÜM
ERKLER (İKTİDARLAR) AYRILIĞI
(YÖNETİM BİÇİMLERİ VE DEVLET BİÇİMLERİ)

I.- YASAMA/YÜRÜTME/YARGI: DEVLETİN SACAYAĞI 112
A) YASAMA (TEŞRİ) 112
1.- Yasamanın yapısı: tek meclis ve çift meclis 112
a) Tek veya çift meclis: gereklilik mi, tercih mi? 112
b) Meclislerin oluşumu, görev süresi ve sona ermesi 113
c) İkinci meclis üzerine tartışmalar 114
2.- Yasama işlevi ve işlemleri 118
a) Çalışma tarzı ve işleyişi 118
b) Yasama İşlevi 119
c) Yasama işlemleri 121
3.- Yasama meclisi üyeliği 123
a) Seçimi ve temsil özelliği 123
b) Yasama sorumsuzluğu 123
c) Yasama dokunulmazlığı 124
B) YÜRÜTME (İCRA) 125
1.- Yürütmenin yapısı 125
a) Monist yürütme 126
b) Düalist yürütme 126
c) Sorumluluk ve sorumsuzluk 127
2.- Yürütmenin işlevleri 128
a) Yürütmenin güçlenmesi 128
b) Yürütmenin işlemleri 128
c) Yasama delegasyonu 129
3.- Olağanüstü yönetim usulleri 130
C) YARGI (KAZA) 132
1.- Yargı bağımsızlığı 133
2.- Yargı düzenleri 134
a) Yargı birliği 134
b) İkili yargı düzeni 135
3.- Yargı ve demokrasi 135
II.- YATAY ERKLER AYRILIĞI: YÖNETİM BİÇİMLERİ (SİYASAL 
REJİMLER/HÜKÜMET SİSTEMLERİ)) 136
A) PARLAMENTER REJİM 137
1.- Doğuşu 137
2.- Parlamenter rejimin temel mekanizmaları 138
3.- Parlamenter rejimde alt-ayrımlar 141
B) BAŞKANLIK REJİMİ 142
1.- ABD’de Başkanlık Rejimi: tanım öğeleri 142
2.- Başkan ve Kongre’nin karşılıklı eylem araçları: işbirliği gereği 143
3.- Uygulamada başkanlık rejimi 145
4.- ABD dışında başkanlık rejimi 146
C) KURAM VE UYGULAMA ARASINDAKİ FARKLILAŞMALAR 148
1.- Kuramsal temeller 148
2.- Yarı-Başkanlık Rejimi ve Meclis Hükümeti 150
a) Fransa Modeli: yarı-başkanlık mı, yarı- parlâmenter mi? 151
b) İsviçre: Meclis Hükümeti mi, karma bir rejim mi? 153
c) Avrupa ve Akdeniz ‘de parlamentoculuk hakimiyeti 154
3.- Türkiye’de rejim ve sistem sorunsalı 156
a) Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye Deneyimi 156
b) 1982 Anayasası dönemi: Cumhurbaşkanı seçimi 157
c) Olağanüstü yönetim altında rejim ve sistem değişikliği 159
III.- DÜŞEY ERKLER AYRILIĞI: DEVLET BİÇİMLERİ 161
A) ÜNİTER (TEKİL/TEK YAPILI) DEVLET 162
1.- Merkeziyetçi Üniter Devlet 162
2.- Adem-i Merkeziyetçi Üniter Devlet 164
3.- Yetki Genişliği ve Adem-i Merkeziyet Birlikteliği 165
B) BÖLGESEL/BÖLGELİ DEVLET 168
1.- Bölgesel yasama yetkisi 168
2.- Bölgesel özerklik alanı 168
3.- Devletin Birliği İçin Anayasa Mahkemesi Güvencesi 171
C) FEDERAL DEVLET 171
1.- Federal Devletin Örgütlenmesi 172
a) Yapılanma ilkesi: İki düzeyde ve yan yana 172
b) Anayasal Özerklik 173
c) Katılım İlkesi 174
2.- Federalizmin oluşumu: Ayrışma ve Birleşme 175
3.- Devlet Birlikleri/ Konfederasyonlar ve AB 177
a) Devlet Birlikleri 177
b) Konfederasyon 177
c) Avrupa Birliği (AB) 179

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEMOKRASİ

I.- DEMOKRASİ KURAMLARI VE EVRİMİ 183
A) MONARŞİ, CUMHURİYET VE DEMOKRASİ 183
1.- Monarşi 184
2.- Cumhuriyet 185
3.-Demokrasi 185
B) İKİ DEMOKRATİK EGEMENLİK ANLAYIŞI 187
1.- Halk Egemenliği 187
2.- Ulus (Millet) Egemenliği 189
3.- Anayasalarda Egemenlik: Halk mı, Millet mi? 191
C) TEMSİLİ, YARI-DOĞRUDAN VE DOĞRUDAN DEMOKRASİ 192
1.- Temsilî Hükümet ve evrimi 192
a) Genel Oy ve Parlamentoculuğun gelişimi 193
b) Anayasa Yargısının etkisi 194
2.- Yarı-Doğrudan Demokrasi 195
a) Halkın Yasama Girişimi 195
b) Halkoylaması (Referandum) 196
c) Halkın Yasama Vetosu 199
3.- Doğrudan Demokrasinin ölçüsü nedir? 200
II.- SEÇİMLER VE SİYASAL PARTİLER 201
A) SEÇİMLER 202
1.- Oy hakkı 202
2.- Seçimin temel kavramları 204
a) Seçim çevreleri 204
b) Tercihli oy 205
c) Baraj kayıtları 205
3.- Seçim sistemleri 207
a) Çoğunluk sistemi 207
b) Orantılı temsil sistemi 208
c) Karma sistemler 209
4.- Seçim ve referandumların denetimi 210
B) SİYASAL PARTİLER 211
1.- Parti sistemleri 211
a) Tek parti sistemi 212
b) İki-parti sistemi 212
c) Çok-parti sistemi 213
2.- Parti örgütleri 213
3.- Partiler hukuku 214
C) PARTİLER VE SEÇİMLER ARASINDA İLİŞKİLER 215
III.- ÇOĞUNLUKÇU VE ÇOĞULCU DEMOKRASİ 216
A) ERKLER AYRILIĞI ÖLÇÜTÜNÜN YETERSİZLİĞİ VE ALT SİSTEMLER 217
B) DENGE VE DENETİM DÜZENEKLERİ 220
1.- Anayasal kurumlar düzleminde 220
2.- Merkez- çevre ilişkilerinde 221
3.- Devlet-toplum ilişkileri ve uluslararası toplum 221
C) SİYASAL MÜNAVEBE GÜVENCESİ: ÇOĞUNLUKÇU/ ÇOĞULCU 
DEMOKRASİ BİRLİKTELİĞİ 221
1.- Siyasal münavebe yolunun asgari koşulları 222
2.- Demokrasi görünümlü yönetimler 223
3.- Diktatörlük üzerine 224
İKİNCİ KISIM
ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA HUKUKU

BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMLAR, TEMELLER VE KAYNAKLAR

I.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE KAVRAMSAL YAKLAŞIM 229
A) BENZER KAVRAMLAR VE FARKLI ANLAMLAR 229
B) ÜÇ TEMEL KAVRAM 230
1.- Özgürlük 230
2.- Eşitlik 231
3.- Haysiyet 232
II.- İNSAN HAKLARININ TEMELLERİ VE EVRİMİ 232
A) İNSAN HAKLARININ TEMELLERİ 233
1.- Fikri (düşünsel/felsefi) 233
2.- Toplumsal (sosyal) 234
3.- Hukukileşme 235
B) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN EVRİMİ 236
1.- Kişi özgürlükleri ve siyasal haklar 236
2.- Sosyal, İktisadî, Kültürel Haklar ve Özgürlükler 237
3.- Çevre, Gelişme ve Barış Hakları 239
C) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GEREKTİRDİKLERİ 240
III.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN HUKUKÎ KAYNAKLARI 241
A) ANAYASALAR 241
1.-Hak ve özgürlüklerin anayasalaşma süreci 241
2.- Nerede ve ne kadar, hangi hak ve özgürlükler? 244
3.- Anayasa ve Anayasa-Altı Düzenlemeler 247
B) ANAYASAL DEĞERDE KAYNAKLAR 248
1.- Hak ve Özgürlük Bildirgeleri 248
a) Uzun ve Devam Eden Bir Gelenek 248
b) Bildirgelerin Hukuksal Değeri 249
2.- Yargı Kararları 250
3.-Uluslararası Belgeler 251

İKİNCİ BÖLÜM
HAK VE ÖZGÜRLÜKLER: AYRIMLAR VE YORUM

I.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIFLANDIRILMASI 255
A) GENEL ÇERÇEVE: İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ 255
B) İKİ ÜÇLÜ SINIFLANDIRMA 257
1.- Üç statü (negatif/pozitif/aktif) ayrımı 257
2.- Üç kuşak (birinci/ikinci/üçüncü) ayrımı 258
C) ÖZEL OLARAK KORUNMASI GEREKEN KATEGORİLER 259
II.- HAK VE ÖZGÜRLÜK TÜRLERİ 261
A) KİŞİ ÖZGÜRLÜKLERİ VE SİYASAL HAKLAR 261
1.- Kişi hak ve özgürlükleri (bireysel özgürlükler) 261
a) Dokunulmaz haklar ve yaşam hakkı 262
b) Kişinin hareket özgürlükleri 262
c) Düşünce ve inanç özgürlükleri 264
aa. Bilgilenme hakkı, kanaat ve ifade özgürlüğü 264
bb. Vicdan, inanç ve din özgürlüğü 265
2.- Toplu (kolektif) özgürlükler 266
a) Dernek özgürlüğü 267
b) Toplanma ve gösteri özgürlüğü 267
3.- Siyasal haklar 268
B) SOSYAL VE MESLEKİ İLİŞKİLERE GÖRE HAKLAR VE 
ÖZGÜRLÜKLER 269
1.- İktisadi haklar 270
2.- Sosyal haklar 270
3.- Kültürel haklar 272
C) ÇEVRESEL HAKLAR 274
III.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN YORUMU 275
A) YORUM YÖNTEMLERİNİN HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE 
UYGULANMASI 275
B) ANAYASA-İÇİ YORUM VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ 278
1.- Özgürlük ve haklarda geçişler 278
2.- Bölümler arası ilişki bakımından 280
3.- “Genel hükümler” ve “genel esaslar” bağlamında 282
C) ULUSLARARASI BELGELER IŞIĞINDA YORUM 283
1.- Yasa-uluslararası belge 283
2.- Anayasa-İnsan hakları sözleşmesi 283
3. Anayasa-uluslararası hukuk 284

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN DÜZENLENMESİ, 
SINIRLANMASI VE GÜVENCELERİ

I.- HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN DÜZENLENMESİ VE SINIRLANMASI 285
A) DÜZENLEME İLKELERİ 285
1.-Doğrudan kullanım ilkesi 285
2.- Önbildirim ve önleyici usuller 286
3.- Usul gereklerinin anlamı 287
B) SINIRLANMASI 287
1.- Sınırlama ilke ve ölçütleri 288
2.- Olağanüstü yönetimler 291
II.- ULUSAL GÜVENCE SİSTEMİ 295
A) KORUYUCU KURALLAR VE GÜVENCE ÖLÇÜTLERİ 296
B) KURUMSAL DÜZENLEMELER 300
C) BAŞVURU HAKLARI 303
III.- ULUSLARARASI GÜVENCE SİSTEMİ 304
A) HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİ TANIMAK 305
B) YARGISAL NİTELİKTE OLMAYAN KORUMA SİSTEMLERİ 306
1.- Birleşmiş Milletler Konsey ve Komiteleri 306
a) İnsan Hakları Konseyi 306
b) İnsan Hakları Komitesi 307
c) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi 308
d) İşkenceyi Önleme Komitesi 308
2.- Bölgesel Ölçek: kıtalar-arası/kıtalar/kıta-altı 309
a) Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı (AGİT) 309
b) Afrika İnsan ve Halklar Hakları Şartı 309
c) Asya Kıtası: ASEAN 310
3.- Toplumlararası: İnsan Hakları Arap Şartı 311
C) YARGISAL KORUMA: İNSAN HAKLARI AVRUPA MAHKEMESİ 311
1.- İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Mahkemesi 312
2.- Avrupa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkı 314
3.- Başvurunun Kabuledilebilirlik Koşulları 315
4.- Mahkeme Kararları ve Uygulanması 316
a) Adil yargılanma hakkı: gerekçeli karar 317
b) Uygulama 320
c) Pilot karar ve yeniden yargılama 320

ÜÇÜNCÜ KISIM
ANAYASAL USUL HUKUKU
(ANAYASA YARGISI)

BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASAL YARGI MODELLERİ VE YETKİ ALANI

I.- ANAYASAL YARGI MODELLERİ 326
A) AMERİKA MODELİ: YÜKSEK MAHKEME 326
1.- Doğuşu: Marbury & Madison kararı 326
2.- Özellikleri 327
3.- Modelin ABD dışında yaygınlaşması 328
B) AVRUPA MODELİ: ANAYASA MAHKEMESİ 328
1.- Kuramdan uygulamaya 329
2.- Avrupa’da Temellenmesi 330
3.- Avrupa Modelinin yaygınlaşması 331
II.- ANAYASA YARGIÇLARI VE YETKİ ALANI 332
A) YARGIÇLARDA ARANAN NİTELİKLER 332
B) YARGIÇLARI BELİRLEME KURALLARI 333
1.- Yasama Organının Seçmesi 333
2.- Erkler Arasında Paylaşılmış Yetki 334
3.- Nitelik sorunu: liyakat ve saydam süreç 337
C) ANAYASA MAHKEMELERİNİN GÖREV VE YETKİLERİ 338
1.- Normatif hukuki işlemlerin uygunluk denetimi 338
2.- Yasama kararlarının denetimi 339
3.- Yargı kararlarının denetimi: Anayasa şikâyeti 339
4.- Siyasal partilerin denetimi 340
5.- Yüce Divan görevi: yargılama yetkisi 340
6.- Seçim (ve referandum) uyuşmazlıklarının denetimi 340
III.- ÖRGÜTLENME VE USUL İLKELERİ 340
A) TEK DAİRE VE ÇİFT DAİRE/BÖLÜM 340
B) USULDE FARKLILAŞMALAR 341
C) ORTAK PAYDA: GEREKÇE 342

İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASAYA UYGUNLUK DENETİMİ

I.- DENETİMİN KONUSU VE ÖLÇÜ NORMLAR 346
A) DENETLENEN KURALLAR (NORMLAR) NELERDİR? 346
1.- Yasalar ve diğer düzenlemeler 346
a) Yapılmış işlemler üzerinde denetim 346
b) İhmal yoluyla anayasaya aykırılık 348
2.- Uluslararası Sözleşmelerin denetimi 349
3.- Anayasa Değişiklikleri 351
B) DENETİMDE ÖLÇÜ ALINAN KURALLAR (REFERANS NORMLARI) 354
1.- Anayasa 354
2.- Uluslararası Sözleşmeler 355
3.- Hukukun Genel İlkeleri (HGİ) 358
II.- DENETİMİN ÖZELLİKLERİ VE ZAMANI 359
A) BAŞVURU YOLLARI VE ÖZELLİKLERİ 359
1.- Dava yolu (soyut) ile denetim 359
2.- İtiraz yolu (somut) ile denetim 362
a) Önsorun 362
b) Bekletici sorun 363
c) Anayasa Mahkemesi kararı ve sonuçları 364
3.- Anayasa şikâyeti (bireylerin başvurusu) ile denetim 365
B) UYGUNLUK DENETİMİ NE ZAMAN YAPILIR? 368
1.- Yürürlüğe girmeden önce denetim (a priori) 368
2.- Yürürlüğe girdikten sonra (a posteriori) 369
3.- Önceden ve sonradan denetim birlikteliği 371
III.- UYGUNLUK DENETİMİNİN KAPSAM VE ETKİLERİ 373
A) BİÇİM VE ESAS DENETİMİ 374
1.- Biçim Yönünden 374
2.-Esas Bakımından 375
B) KARAR TEKNİK VE TÜRLERİ 376
1.- “Basit” Kararlar 376
2.- “Yorumlayıcı” kararlar ve gerekçelendirme 377
a) Yorum kayıtlarının anlamı 377
b) İki tipik örnek: Belçika ve İspanya 379
c) Türkiye’deki durum 381
3.- Yasama Organına Çağrı Kararları 383
C) KARARLARIN ETKİ VE SONUÇLARI 384
1.- Kararların Kesin ve Bağlayıcı Özelliği 384
2.- Kararların Zaman Yönünden Etkisi 387
3.- Askıya Alma/Yürürlüğü Durdurma/Geçici Tedbir 390

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ İŞLEVİ VE MEŞRULUĞU

I.- ÜÇLÜ İŞLEV: HAKEMLİK/ BEKÇİLİK İŞLEVİ VE DEMOKRATİK 395
A) ANAYASAL KURUMLAR DENGESİ: HAKEMLİK 396
1.- Yatay erkler ayrılığı 396
2.- Düşey erkler ayrılığı 397
B) HAK VE ÖZGÜRLÜKLER: BEKÇİLİK 398
1.- Güvence Ölçütlerinin Pekiştirilmesi 399
a) Demokratik toplum 400
b) Eşitlik ilkesi 401
c) Ölçülülük İlkesi 402
2.- Haklar alanının genişletilmesi 404
3.- “Yaşayan hukuk” uygulaması 405
a) Yurttaşların kurumları 405
b) Evrimleştirme ve güncelleştirme 406
C) DEMOKRATİK MEKANİZMALARIN GÖZETİMİ 407
1.- Seçimlerin ve referandumların denetimi 407
2.- Siyasal Partilerin Denetimi 408
3.- Yüce Divan Görevi 412
II.- ULUSLARARASI HUKUKUN MEŞRULAŞTIRICI İŞLEVİ 412
A) ANAYASALAR VE ULUSLARARASI KURALLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ 413
B) ANAYASA YARGISI ÜZERİNDE ULUSLARARASI DENETİM 415
1.- Avrupa Sözleşmesi ve anayasalar 415
2.- İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi 418
a) Yorum Yöntemleri ve Güvence Ölçütleri 418
b) İHAM Kararlarının Anayasa Mahkemelerine Etkisi 420
c) İHAM karar ve gerekçelerinin meşrulaştırıcı işlevi 424
C) ANAYASA MAHKEMELERİ ARASINDA ETKİLEŞİM: TRANSNATIONAL 
CONSTITUTIONALISM 425
DİZİN 427
KAYNAKÇA 433