Anonim Ortaklıkta Oy Hakkında İmtiyaz ve Sınırları

"“Anonim Ortaklıkta Oy Hakkında İmtiyaz ve Sınırları” ismini taşıyan bu çalışma, doçentlik başvurusu kapsamında zorunlu yayın şartı olarak hazırlanmıştır. Doçentliğe başvuru hazırlıklarım devam ederken, doçentlik başvuru şartlarında birkaç defa değişiklik meydana gelmiştir. Yeni başvuru koşullarının kabul edilmesi, öncelikle diğer koşulların sağlanması için çaba harcama zorunluluğu doğurmuş, böylece doçentlik tezimin yazım süresi uzamıştır. Bu arada benzer konularda monografik eserler yayınlanmıştır. Bununla birlikte, konunun önemi, tartışmaların yoğunluğu, bu tartışmaların önümüzdeki günlerde de devam edeceğini göstermektedir.

Oy hakkının, genel kurula katılım haklarının en önemlisi olduğu kabul edilmektedir. Zira anonim ortaklıkta oy hakkının sahibi, yönetime doğrudan katılmamakta ancak genel kurula katılarak yönetimi şekillendirmektedir. Bu bağlamda pay sahibi yöneticilerin seçilmesine, ibrasına, sorumluluk davası açılmasına, kârın kullanım şekline vs. karar vererek şirketin geleceğine yön vermektedir.

TTK, oy hakkı ve oy hakkında imtiyaz konusunda devrim niteliğinde (çok önemli) değişiklikler yapmıştır. Oy hakkı konusunda en önemli değişiklik, eTK döneminde (tartışmalı olmakla birlikte), pay sahibinin oy hakkını çoğunluk ilkesine uygun bir şekilde, şirkete getirdiği veya getirmeyi taahhüt ettiği sermayeye göre kullanmasıdır. Bununla birlikte, özellikle şirketin ihtiyaç duyduğu finansmanın, yönetim kontrolünün de devam ettirilerek sağlanması ve yabancılaşma açısından oy hakkında imtiyaz önemli bir enstrüman olarak karşımıza çıkmaktadır.

Oy hakkında imtiyaz, TTK’da diğer imtiyaz türlerinden ayrı olarak düzenlenmiştir. Temel olarak, oyda imtiyazın tanınma yöntemi, oy imtiyazlı payların oy sayısının sınırlanması, konu açısından yapılan sınırlamalar ve istisna edilme kararı açısından özgün olup kaynak ülkeden ayrılmaktadır. Ayrıca bir diğer sermaye şirketi olan limited şirketle de bu açılardan farklılık göstermektedir. Bu nedenle, çalışmamızda konu ele alınırken, yer verilen tartışmaların bir çoğunda yabancı kaynak kullanılamamış, daha çok yan konularda elverdiği ölçüde kaynak ülke eserlerinden yararlanılmıştır. Bununla birlikte, oy hakkında imtiyaz tanınmasında tercih edilen bu özgün düzenlemeler birtakım uyumsuzluklara ve doktrinel tartışmalara yol açmıştır. Çalışmamızda özellikle bu uyumsuzluklar ve tartışmalar ele alınarak çözüm önerilerinde ve tavsiyelerde bulunulmuştur. Hukukun kaynaklarının olabildiğince hızlı değiştiği günümüzde, çalışmamız 05.10.2019 tarihinde yürürlükte olan mevzuata göre hazırlanmıştır.

Doçentlik tezinin hazırlanmasında, doktora tezinin hazırlanmasından farklı olarak, danışman öğretim üyesinin nezaret etmesi zorunlu değildir. Buna karşılık, doçentlik tezimin konusunun da seçilmesi dahil olmak üzere, çalışmalarım sırasında tezimde tartışmalı olan bütün konuları adeta tez danışmanım gibi ayrıntılı olarak tartışma imkânı veren, bana yol gösteren hocam Prof. Dr. Mehmet Bahtiyar’a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Emeklerini ve hakkını hiçbir zaman ödeyemeyeceğim. Kendisi yoğun çalışmaları arasında her zaman bana zaman ayırmış, hiçbir zaman, hiçbir konuda desteğini esirgememiştir. Ayrıca gerek tezin devamında yapmış olduğumuz tartışmalarla, gerek bitirilmesinden sonra tezimi okuyarak bana önerilerde bulunan yine başta hocam Prof. Dr. Mehmet Bahtiyar olmak üzere, aynı kürsüde çalışmasak da, kürsü arkadaşım olarak kabul ettiğim, Dr. Öğretim Üyesi Esra Hamamcıoğlu, Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Semerci Vuraloğlu ve Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Fethi Şua’ya destekleri ve emekleri için teşekkür ediyorum. Yine önerileri ve destekleri için Dr. Öğretim Üyesi Argun Karamanlıoğlu’na Dr. Öğretim üyesi Betül Aktaş’a ve Av. Ekrem Aygör’e müteşekkirim.

Akademik aşamaların geçilmesine ilişkin süreçler aile hayatını da derinden etkilemektedir. Bu süreçte aileme yeterince zaman ayıramadığım ve ilgi gösteremediğim bir gerçektir. Buna karşılık, onlar bana çalışmalarım sırasında her zaman destek oldular ve sabır gösterdiler. Kendilerine ne kadar teşekkür etsem azdır."(Önsözden)

İçindekiler

1. Oy Hakkı
2. Genel Olarak İmtiyaz
3. Oy Hakkında İmtiyaz
4. Oy Hakkında İmtiyazın Sınırları Ve Bu Sınırlamalara Aykırılığın Yaptırımı
5. Oy Hakkında İmtiyazın Korunması