Gerçek Kişiler

"Hukuk fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin bilimsel tartışmalar içinde yorulmadan rahat okuyup anlayabilecekleri bir kitap hazırlama amacıyla ka­leme alınanve sekizinci basısı yapılan bu kitapta, gerçek kişilere ilişkin olarak İsviçre ve Türk hukukunda yapılan değişiklikler, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarının özellik arz edenleri kitaba işlenmiş, kaynakçada yer alan eserler gözden geçirilmiştir." (Tanıtım Yazısı)

İÇİNDEKİLER

SEKİZİNCİ BASIYA ÖNSÖZ 5
DÖRDÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ 6
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 17

KİŞİLER HUKUKU
GİRİŞ 21
I. KİŞİ KAVRAMI 21
A. Gerçek Kişiler 23
B. Tüzel Kişiler 23
II. KİŞİLİK KAVRAMI 24
III. KİŞİLER HUKUKU’NUN TEMEL İLKELERİ 25
A. Eşitlik İlkesi 25
B. Özgürlük İlkesi 25
C. Kişiliğe Saygı ve Kişiliğin Korunması İlkesi 26

GERÇEK KİŞİLER
§ 1. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 27
I. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 27
A. Doğum 27
1. Doğumun tamamlanmış olması 27
2. Çocuğun sağ doğması 28
B. Ceninin Durumu 29
C. Henüz Ana Rahmine Düşmemiş Olanların Durumu 31
II. KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 31
A. Ölüm 32
1. Genel olarak 32
2. Ölümün ispatı 33
a. İspat yükü 33
b. İspat araçları 33
aa. Kişisel durum sicili 33
bb. Karineler 34
aaa. Ölüm karinesi 34
bbb. Birlikte ölüm karinesi 35
B. Gaiplik 36
1. Şartları 37
a. Ölüm tehlikesi içinde kaybolma 37
b. Uzun zamandır haber alınamama 37
2. Yargılama usulü 38
a. Dava hakkı 38
b. Yetkili ve görevli mahkeme 39
c. İlân 39
3. Hükmün sonuçları 40
a. Aile Hukuku’na ilişkin sonuçları 40
b. Miras Hukuku’na ilişkin sonuçları 41
§ 2. HAK EHLİYETİ 43
I. KAVRAM 43
II. HAK EHLİYETİNİN TEMEL İLKELERİ 44
A. Genellik İlkesi 44
B. Eşitlik İlkesi 44
III. HAK EHLİYETİNİN SINIRLANMASI 45
A. Yaş 45
B. Cinsiyet 46
C. Akıl Hastalığı 47
D. Ayırt Etme Gücünden Yoksunluk 47
E. Şeref ve Haysiyet 48
F. Soybağı 48
G. Yabancılık 48
§ 3. FİİL EHLİYETİ 49
I. KAVRAM 49
II. FİİL EHLİYETİ İLE HAK EHLİYETİNİN 
KARŞILAŞTIRILMASI 50
III. FİİL EHLİYETİNİN ÇEŞİTLİ GÖRÜNÜMLERİ 50
A. Hukuka Uygun Fiillerde Bulunabilme Ehliyeti 50
B. Hukuka Aykırı Fiillerden Sorumlu Tutulabilme Ehliyeti 51
IV. FİİL EHLİYETİNİN ŞARTLARI 52
A. Ergin Olmak 52
1. Normal erginlik 52
2. Evlenme ile kazanılan erginlik 53
3. Mahkeme kararı ile kazanılan erginlik 54
a. Ergin kılınmanın şartları 54
aa. Onbeş yaşın doldurulmuş olması 54
bb. Küçüğün istemde bulunması 55
cc. Küçük velâyet altında ise velisinin rızası 55
dd. Küçük vesayet altında ise vesayet ve denetim makamının 
izni 56
ee. Küçüğün menfaatinin gözetilmesi 56
b. Karar ve sonuçları 56
B. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak 57
1. Kavram 57
2. Ayırt etme gücünü ortadan kaldıran sebepler 59
a. Yaş küçüklüğü 59
b. Akıl hastalığı 59
c. Akıl zayıflığı 60
d. Sarhoşluk 60
e. Benzer sebepler 60
3. İspat yükü 60
C. Kısıtlı Olmamak 61
1. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı 62
2. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim 62
3. Özgürlüğü bağlayıcı ceza 63
4. İstek üzerine 63
V. FİİL EHLİYETİ YÖNÜNDEN KİŞİLERİN AYRIMI 64
A. Ehliyetliler 64
1. Tam ehliyetliler 64
2. Sınırlı ehliyetliler 64
a. Oy danışmanlığı 65
b. Yönetim danışmanlığı 66
c. Karma danışmanlık 66
B. Ehliyetsizler 67
1. Tam ehliyetsizler 67
a. Hukuka uygun fiillerde bulunabilme ehliyeti 68
aa. Kural 68
bb. İstisnalar 71
aaa. Bir irade açıklamasına gerek olmadan doğan hukukî 
sonuçlar 71
bbb. Hakkın kötüye kullanılması 71
ccc. Evlenme 72
ddd. Ölüme bağlı tasarruflar 73
eee. Hizmet sözleşmesi 73
b. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu tutulabilme ehliyeti 74
aa. Kural 74
bb. İstisnalar 74
aaa. Kusursuz sorumluluk halleri 74
bbb. Hakkaniyet sorumluluğu 74
ccc. Ayırt etme gücünden geçici yoksun olanların hukukî 
sorumluluğu 77
2. Sınırlı ehliyetsizler 77
a. Hukuka uygun fiillerde bulunabilme ehliyeti 78
aa. Yasal temsilcinin rızasına bağlı işlemler 78
bb. Yasal temsilcinin rızasına bağlı olmayan işlemler 82
aaa. Karşılıksız kazanmalar 82
bbb. Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar 83
ccc. Başkalarını temsil 84
cc. Ehliyetin genişletilmesi 85
dd. Yasak olan hukukî işlemler 85
b. Hukuka aykırı fiillerden sorumlu tutulabilme ehliyeti 85
§ 4. HISIMLIK VE YERLEŞİM YERİ 87
I. HISIMLIK 87
A. Hısımlık Kavramı 87
B. Hısımlığın Çeşitleri 87
1. Kan hısımlığı 87
a. Kan hısımlığının çeşitleri 88
aa. Üstsoy-altsoy kan hısımlığı 88
bb. Yansoy kan hısımlığı 88
b. Kan hısımlığının derecesi 88
c. Kan hısımlığının hukukî sonuçları 89
2. Kayın hısımlığı 90
a. Kayın hısımlığının çeşitleri 91
b. Kayın hısımlığının derecesi 91
c. Kayın hısımlığının hukukî sonuçları 91
3. Evlât edinmeden doğan hısımlık 92
II. YERLEŞİM YERİ 93
A. Kavram 93
B. Yerleşim Yerine Hâkim Olan Temel İlkeler 93
1. Yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesi 94
2. Yerleşim yerinin tekliği ilkesi 94
C. Yerleşim Yerinin Çeşitleri 95
1. İradî yerleşim yeri 95
a. Oturma 96
b. Sürekli kalma niyeti 96
2. Saymaca yerleşim yeri 97
3. Yasal yerleşim yeri 97
a. Velâyet altındaki çocuklar 98
b. Vesayet altındaki kişiler 98
§ 5. KİŞİLİK HAKKI VE KİŞİLİĞİN KORUNMASI 101
I. KİŞİLİK HAKKI 101
A. Tanım 101
B. Kişilik Hakkının Nitelikleri 105
C. Kişilik Hakkının Konusunu Oluşturan Değerler 108
1. Hayat ve sağlık 108
2. Vücut bütünlüğü 109
a. Mobbing 111
b. Tıbbî müdahaleler 113
c. Organ ve doku nakli 114
d. Cinsel faaliyete ilişkin müdahaleler 118
3. Hayat alanı 120
a. Gizli hayat 122
b. Özel hayat 122
c. Kamuya açık hayat 122
4. Şeref ve haysiyet 128
5. Resim ve ses 133
6. Ad 135
7. Diğer kişisel değerler 138
D. Cesedin Durumu 138
II. KİŞİLİĞİN KORUNMASI 140
A. Kişiliğin Hukukî İşlemle Saldırılara Karşı Korunması 141
1. Hak ve fiil ehliyeti açısından 142
2. Özgürlükler açısından 142
B. Kişiliğin Hukuka Aykırı Fiille Saldırılara Karşı Korunması 145
1. Hukuka aykırılık 145
2. Hukuka uygunluk sebepleri 147
a. Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası 147
b. Daha üstün nitelikte özel yarar 151
c. Kamusal yarar 153
d. Kanunun verdiği yetkinin kullanılması 157
3. Kişiliğe hukuka aykırı saldırı hâlinde açılabilecek davalar 159
a. Koruyucu davalar 159
aa. Saldırı tehlikesinin önlenmesi davası 160
bb. Saldırıya son verilmesi davası 160
cc. Saldırının hukuka aykırılığının tespiti davası 161
b. Tazminat davaları 163
aa. Maddî tazminat davası 164
bb. Manevî tazminat davası 165
cc. Kazancın geri verilmesi davası 167
4. Kişiliğe hukuka aykırı saldırı hâlinde açılacak davalarda 
davacı ve davalı sıfatı 169
a. Davacı sıfatı 169
b. Davalı sıfatı 171
5. Kişiliğe hukuka aykırı saldırı hâlinde açılacak davalarda 
yetkili mahkeme 171
§ 6. AD VE ADIN KORUNMASI 173
I. AD KAVRAMI 173
II. ADIN ÇEŞİTLERİ 174
A. Zorunlu Adlar 174
1. Soyadı 174
2. Özad 175
B. Zorunlu Olmayan Adlar 175
1. Müstear ad 176
2. Lâkap 176
III. ADIN KAZANILMASI 176
A. Soyadının Kazanılması 176
1. Soybağı yoluyla 177
a. Evlilik içinde doğan çocuk 177
b. Evlilik dışı ilişkiden doğan çocuk 177
2. Evlât edinilme yoluyla 179
3. Evlenme yoluyla 180
4. İdarî yolla 182
B. Özadın Kazanılması 182
C. Müstear Adın Kazanılması 183
D. Lâkabın Kazanılması 183
IV. ADIN DEĞİŞTİRİLMESİ 183
A. Adın Değiştirilmesinde Haklı Sebepler 185
B. Adın Değiştirilmesinde Usul 186
1. Yetkili ve görevli mahkeme 186
2. Davacı 187
3. Kayıt ve ilân 187
C. Adın Değiştirilmesine İtiraz 188
D. Adın Değiştirilmesinin Sonuçları 188
V. AD ÜZERİNDEKİ HAKKIN KORUNMASI 188
A. Genel Olarak 188
B. Adı Koruyan Davalar 189
1. Adın kullanılmasının çekişmeli olması hâlinde 189
2. Adın haksız kullanılması hâlinde 190
a. Önleme davası 190
b. Son verme davası 191
c. Maddî tazminat davası 191
d. Manevî tazminat davası 191
§ 7. KİŞİSEL DURUM SİCİLİ 193
I. GENEL OLARAK 193
II. ÇEŞİTLERİ 194
A. Doğum Kütüğü 194
B. Ölüm Kütüğü 194
C. Evlenme Kütüğü 196
D. Boşanma Kütüğü 196
E. Aile Kütüğü 197
III. İSPAT GÜCÜ 197
IV. DÜZELTMELER VE DEĞİŞİKLİKLER 198
A. Düzeltmeler 198
B. Değişiklikler 201
V. SORUMLULUK 201
KAYNAKÇA 203