İnsan Hakları El Kitabı
"İnsan hakları, ülkemizde ve dünyada gitgide daha fazla önem verilen ve ilgi duyulan bir konu haline gelmiştir. İletişim olanaklarının artarak gelişmesi ve ülkeler arası geçişlerin giderek kolaylaşması insan haklarını küreselleştirmekte ve adeta "dünya vatandaşlığına" bir adım daha yaklaştırmaktadır. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yolunun kabulü de, neredeyse bütün hukuki uyuşmazlıkların insan hakları perspektifinden ayrıca değerlendirilmesini gerektirmektedir.
İnsan haklarına verilen anlam ve önemin tartışmalı toplumsal ve siyasi konularda ortak akla, nesnel ve bilimsel ölçütlere dayandırılması gerekir. Bu noktada "İnsan Hakları El Kitabı" gerek teorik yönüyle, gerekse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarından verdiği örnekler ile önemli bir işlev görmektedir." (Tanıtım Yazısı)
Konu Başlıkları
- İnsan Hakları Kavramı, Önemi ve Felsefi Temelleri
- İnsan Haklarının Türleri
- İnsan Hakları Hukukunun Temel İlkeleri ile Başlıca Hak ve Özgürlük Konuları
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği ve Sınırlandırılması Rejimi
- İnsan Hakları ile İlgili Ulusal ve Uluslararası RKoruma ve Denetim Mekanizmaları
- Başlıca İletişim Bilgileri ve İnternet Adresleri
- İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme
- Açıklama
"İnsan hakları, ülkemizde ve dünyada gitgide daha fazla önem verilen ve ilgi duyulan bir konu haline gelmiştir. İletişim olanaklarının artarak gelişmesi ve ülkeler arası geçişlerin giderek kolaylaşması insan haklarını küreselleştirmekte ve adeta "dünya vatandaşlığına" bir adım daha yaklaştırmaktadır. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yolunun kabulü de, neredeyse bütün hukuki uyuşmazlıkların insan hakları perspektifinden ayrıca değerlendirilmesini gerektirmektedir.
İnsan haklarına verilen anlam ve önemin tartışmalı toplumsal ve siyasi konularda ortak akla, nesnel ve bilimsel ölçütlere dayandırılması gerekir. Bu noktada "İnsan Hakları El Kitabı" gerek teorik yönüyle, gerekse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarından verdiği örnekler ile önemli bir işlev görmektedir." (Tanıtım Yazısı)
Konu Başlıkları- İnsan Hakları Kavramı, Önemi ve Felsefi Temelleri
- İnsan Haklarının Türleri
- İnsan Hakları Hukukunun Temel İlkeleri ile Başlıca Hak ve Özgürlük Konuları
- Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği ve Sınırlandırılması Rejimi
- İnsan Hakları ile İlgili Ulusal ve Uluslararası RKoruma ve Denetim Mekanizmaları
- Başlıca İletişim Bilgileri ve İnternet Adresleri
- İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme
İçindekilerYedinci Baskıya Önsöz 5Kısaltmalar 15I. GİRİŞ 21II. İNSAN HAKLARI KAVRAMI, ÖNEMİ VE FELSEFİ TEMELLERİ 27A. İnsan Hakları Kavramı 271. Tanım 272. Nitelikleri 29B. İnsan Haklarının Kısa Tarihi Gelişimi 311. Uluslararası Hukuktaki Tarihi Gelişim 332. Ulusal Hukuktaki Tarihi Gelişim 47C. İnsan Haklarının Korunmasının Önemi 49D. İnsan Hak ve Özgürlüklerin Felsefi Temelleri 531. Doğal Hukuk Anlayışı 542. Pozitif Hukuk Anlayışı 56E. İnsan Haklarının Yakın Kavramlarla İlişkisi ve İnsancıl Hukuk 56F. Temel Hakların Yatay ve Dikey Etkisi 59III. İNSAN HAKLARININ TÜRLERİ 60A. Koruyucu Haklar, İsteme Hakları ve Katılma Hakları Ayırımı 60B. Birinci, İkinci ve Üçüncü Kuşak Haklar Ayırımı 62C. Kişisel, Sosyal, Ekonomik, Siyasal ve Kültürel Haklar Ayırımı 63D. Bireysel Haklar–Kolektif Haklar Ayırımı 64E. Şekli Haklar–Gerçek Haklar Ayırımı 64F. İnsan Hakları–Yurttaş Hakları Ayırımı 65IV. İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ İLE BAŞLICA HAK VE ÖZGÜRLÜK KONULARI 66A. İnsan Hakları Sözleşmelerinin Uygulanmasında Temel İlkeler, Yer ve Zaman Bakımından Uygulama Kuralları 661. Temel İlkeler 662. Yer Bakımından Uygulanma Alanı 703. Zaman Bakımından Uygulanma Alanı 774. Uluslararası Örgütler Çerçevesinde İşlenen Fiillerden Ötürü Sorumluluk 78B. Başlıca Hak ve Özgürlük Konuları 841. Yaşama Hakkı (AY m.15/2, 17/1, AİHS m.2, İHEB m.3, KvSHS m.6, ABTHŞ m. 2) 85a. Uygulama Alanı 85b. Yaşamın Başlangıcı ve Sonu 90c. Ölüm Cezası Sorunu 93d. Yaşam Hakkını Koruma Yükümlülüğünün Kapsamı 96e. Orantısız Güç Kullanılmasından Kaynaklanan Ölüm Olayları 1192. İşkence Yasağı (AY m.17/3, AİHS m. 3, İHEB m.5, KvSHS m.7, ABTHŞ m.4) 133a. Kavram ve Tanım 133b. İşkence Yasağının Niteliği 145c. Yükümlülüğün Kapsamı 147d. İhlal Kategorileri 1523. Kölelik, Angarya ve Zorla Çalıştırma Yasağı (AİHS m. 4, AY m. 18, ABA m. II–5) 186a. Uygulama Alanı 186b. Yükümlülüğün Kapsamı 189c. İstisnalar 1914. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı (AİHS m. 5, AY m.19, AİHS’e Ek 4. Protokol m. 3, ABA m. II–6) 197a. Koruma Alanı: Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği 197b. Kişi Özgürlüğüne Müdahale 199aa. Kişi Özgürlüğü 199bb. Müdahale 204cc. Müdahalenin Yasaya Dayanması 206c. Özgürlükten Yoksun Kılmanın Hukuka Uygun Sayıldığı Durumlar 208aa. Yetkili Mahkeme Tarafından Mahkum Edilmesi Üzerine Bir Kimsenin Usulüne Uygun Olarak Hapsedilmesi (m.5/1 a). 209bb. Bir Mahkeme Tarafından Yasaya Uygun Olarak Verilen Bir Karara Riayetsizlikten Dolayı veya Yasanın Koyduğu Bir Yükümlülüğün Yerine Getirilmesini Sağlamak İçin Bir Kimsenin Usulüne Uygun Olarak Yakalanması veya Tutulması (m.5/1 b). 210cc. Suç İşlediği Hakkında Geçerli Şüphe Bulunan veya Suç İşlemesine ya da Suçu İşledikten Sonra Kaçmasına Engel Olmak Zorunluluğu İnancını Doğuran Makul Nedenlerin Bulunması Dolayısıyla, Bir Kimsenin Yetkili Merci Önüne Çıkarılmak Üzere Yakalanması ve Tutulması (m.5/1 c). 214dd. Bir Küçüğün Gözetim Altında Eğitimi İçin Usulüne Uygun Olarak Verilmiş Bir Karar Gereği Tutulması veya Yetkili Merci Önüne Çıkarılmak Üzere Usulüne Uygun Olarak Tutulması (m.5/1–d) 229ee. Bulaşıcı Hastalık Yayabilecek Bir Kimsenin, Bir Akıl Hastasının, Bir Alkoliğin, Uyuşturucu Madde Bağımlısı Bir Kişinin veya Bir Serserinin Usulüne Uygun Olarak Tutulması (m.5/1–e) 231ff. Bir Kişinin Usulüne Aykırı Surette Ülkeye Girmekten Alıkonması veya Kendisi Hakkında Sınır Dışı Etme Ya Da Geri Verme İşleminin Yürütülmekte Olması Nedeniyle Usulüne Uygun Olarak Yakalanması veya Tutulması (m.5/1–f). 233d. Özgürlüğünden Yoksun Bırakılan Kişiye Tanınan Haklar 236aa. Yakalama ve Tutuklama Nedenlerinin ve İsnadın Sanığa En Kısa Zamanda Bildirilmesi (m. 5/2) 237bb. Sanığın Hemen Bir Hakim veya Adli Görev Yapmaya Kanunun Yetkili Kıldığı Bir Memur Huzuruna Çıkarılması ve Tutukluluğun Makul Süre Devam Etmesi 240cc. Sanığın Yakalama ve Tutuklamanın Kanuna Uygunluğunun Denetimini Sağlamak İçin Yargı Yoluna Başvurma Hakkı (m. 5/4) 254dd. Yakınlarına Haber Verme Hakkı 266ee. Sözleşmeye Aykırı Olarak Yakalanan ve Tutuklananlara Tazminat Ödenmesi 2675. Adil Yargılanma Hakkı (AİHS m.6, AY m. 36–38, ABA m. II– 47, 48) 272a. Bir Yargı Yerine Başvurma Hakkı 286b. Davanın Hakkaniyete Uygun Dinlenmesini İstemek Hakkı 295c. Duruşmanın Halka Açıklığı 315d. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 317e. Yasayla Kurulan, Tarafsız ve Bağımsız Bir Mahkeme Önünde Yargılanma Hakkı 320f. Ceza Muhakemesinde Şüpheliye/Sanığa Tanınan Haklar 327aa. Masumiyet Karinesi 327bb. Şüpheli/Sanığın Kendisine Yönelik Suçlamanın Niteliği ve Nedeninden En Kısa Zamanda, Anladığı Bir Dilde ve Ayrıntılı Olarak Haberdar Edilme Hakkı (AİHS m. 6/3–a) 335cc. Savunmasını Hazırlamak İçin Gerekli Zamana ve Kolaylıklara Sahip Olmak Hakkı (AİHS m. 6/3–b) 337dd. Sanığın Kendisini Bizzat veya Seçeceği Bir Müdafi Yardımıyla Savunması (AİHS m. 6/3–c) 341ee. İddia Tanıklarına Soru Sorma Hakkı (AİHS m. 6/3–d) 350ff. Tercümandan Yararlanma Hakkı (AİHS m. 6/3–e) 3526. Suçta ve Cezada Kanunilik (AİHS m. 7, AY. m. 38, ABA m. II–49) 3537. Özel Hayatın ve Aile Hayatının Korunması (AY m. 17, 20 vd., AİHS m. 8, ABA m. II–7, 8, 9, 11) 362a. Özel Hayata Saygı Hakkı 368b. Aile Hayatına Saygı Hakkı 4008. Konut Dokunulmazlığı Hakkı (AY m. 21, AİHS m. 8, ABA m. II–7) 4069. Vicdan ve Din/İnanç Özgürlüğü (AY m. 24, 25, AİHS m. 9, ABA m. II–10, 22) 41210. İfade Özgürlüğü (AY m. 25, 26, AİHS m. 10, İHEB m. 19) 448a. Kavram ve Önemi 448b. Uluslararası ve Ulusal Belgelerde Düzenlenişi 451c. AİHM ve AYM İçtihatlarında İfade Özgürlüğü 453d. Genel Değerlendirme 49411. Haberleşme Özgürlüğü (AY m. 22, AİHS m. 8, ABA m. II–11) 50312. Basın ve Kitle İletişim Özgürlüğü (AY m. 28 vd., AİHS m. 10, ABA m. II–11) 51813. Örgütlenme Özgürlüğü (Dernek Kurma Özgürlüğü, Sendika Hakkı) (AY m. 33, 52, AİHS m.11, ABA m. II–12, 28) 552a. Dernek Kurma Özgürlüğü 553b. Sendika Özgürlüğü 55814. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı (AİHS m. 11, AY m. 34) 56615. Etkili Başvuru Hakkı/Hak Arama Özgürlüğü (AİHS m.13, AY m. 36, ABA m. II–47) 57916. Dilekçe Hakkı (AY m. 74, ABA m. II–44) 58117. Ayrımcılık Yasağı (AİHS m.14, AİHS’e Ek 12. Protokol m.1, ABA m. II–21, AY m. 10) 58318. Mülkiyet Hakkı (AİHS Ek 1. Protokol m. 1, AY m. 35, ABA m. II–17) 594a. Genel Olarak 594b. Kapsamı 595c. AİHM ve Anayasa Mahkemesi İçtihatlarında Mülkiyet Hakkı 596d. Türkiye Açısından Sorunlu Alanlar 60419. Eğitim ve Öğrenim Hakkı (AİHS Ek 1. Protokol m. 2, AY m. 42, ABA m. II–14) 61220. Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakkı (AY m. 67, AİHS Ek 1. Protokol m. 3, ABA m. II–39, 40) 62921. Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü (AY m. 23, AİHS Ek 4. Protokol m. 2, 3, ABA m. II– 4/1) 63822. Bilim ve Sanat Özgürlüğü (AY m. 27, ABA m. II–13) 64023. Çalışma ve Sözleşme Özgürlüğü (AY m. 48 vd, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri, ABA m. II–15, 16, 27 vd.) 64224. Sağlık Hakkı ve Hasta Hakları (AY m. 56, ABA m. II–35) 64325. Çevre Hakkı (AY m. 56, ABA m. II–37) 66026. Sosyal Güvenlik Hakkı (AY m. 60, ABA m. II–34) 66627. Vatandaşlık Hakkı 66828. Çocuk Hakları 66929. Kadın Hakları 67730. Engelli Hakları 68431. Bilgi Edinme Hakkı 68932. Azınlık Hakları 69333. Kültürel Haklar 69834. Özgürlüğünden Mahrum Bırakılan Grupların Hakları 69935. Mülteci ve Sığınmacı Hakları 70136. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesine Karşı Usuli Güvenceler (AİHS’e Ek 7 no.lu Protokol m. 3) 70737. Ceza İşlerinde Kanun Yollarına Başvuru Hakkı (AİHS’e Ek Protokol m. 2) 70838. Hatalı Kararlardan Dolayı Tazminat Hakkı (AİHS’e Ek 7 no.lu Protokol m. 3) 71139. Çifte Yargılanma ve Cezalandırma Yasağı (AİHS’e Ek 7 no.lu Protokol m. 4, KvSHS m. 14/1, ATHŞ m. 50). 712V. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN NİTELİĞİ VE SINIRLANMASI REJİMİ 713A. Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği 713B. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması veya Durdurulması 713C. Olağanüstü Yönetim Usulleri 7141. Olağanüstü Hal Kavramını Açıklayan Görüşler 714a. Zaruret Hali Teorisi 714b. Meşru Savunma Teorisi 715c. Siyasi Teori 715d. Anayasa Geleneği Teorisi 7152. Olağanüstü Yönetim Usulü Olarak Olağanüstü Hal İlanı Kararının Hukuki Tahlili 715a. Yetkili Makam 715b. Şekil Unsuru 716c. Sebep Unsuru 716d. Konu Unsuru 716e. Amaç Unsuru 716D. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Olağanüstü Hal Uygulamaları 7171. Genel Sınırlama Rejimi 7172. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 15. Maddesi Hükmü ve Değerlendirmesi 720a. Savaş Hali–Kamusal Tehlike Şartı 721b. Ölçülülük İlkesi 723c. Uluslararası Hukuktan Doğan Yükümlülüklere Ters Düşmeme 724d. Dokunulmaz Haklar 724e. Usule İlişkin Koşul 7253. Olağanüstü Halde İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi 7264. AİHM Kararlarından Örnekler 726E. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanmasının Sınırları 7301. Hakkın Özüne Dokunmama 7302. Ölçülülük İlkesi 7313. Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine Uygun Olma 7324. Sınırlamanın Kanunla Olması 733F. İnsan Haklarının Korunmasında Terörle Mücadele 7351. Terör Kavramı 7352. Terörle Mücadele Kanunu ve CMK’da Öngörülen Tedbirler 739a. 3713 s. Terörle Mücadele Kanunu 739b. CMK’da Öngörülen Tedbirler 754aa. Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi 755bb. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi 760cc. Teknik Araçlarla İzleme 763dd. Tanıkların Korunması 7653. Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı 766VI. İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI KORUMA VE DENETİM MEKANİZMALARI 769A. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru/Anayasa Şikayeti 7691. Anayasa Şikayeti Kavramı 7692. Anayasa Şikayetinin Nitelikleri 7713. Anayasa Şikayetinin Konusu 7744. Anayasa Şikayetinde Başvurucuya İlişkin Şartlar 7765. Bireysel Başvuruların Kabul Edilebilirlik Şartları 7776. Anayasa Şikâyetinde Hukuki Yarar Şartı 7827. Esas İnceleme Sonucu Verilen Kararlar 7958. Karşılaştırmalı Hukukta Anayasa Şikâyeti 798B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Mahkemeye Başvuru Koşulları 8011. Genel Olarak 8012. Mağdur Sıfatı 8143. Başvurunun Reddi Nedenleri 818a. Başvurunun İmzasız (Anonim) Olması 818b. Başvurunun Mahkeme Tarafından Daha Önce İncelenmiş Başvuru Konusu ile Aynı Olması 819c. Başvurunun Uluslararası Çözüm Organına Sunulmuş Olması 819d. Başvurunun Sözleşme ve Ek Protokollerle Bağdaşmaması 820e. Başvurunun Açıkça Dayanaktan Yoksun Olması 820f. Başvurunun Kötüye Kullanılmış Olması 820g. İç Başvuru Yollarının Tüketilmiş Olması 824h. Süre koşulu 832i. Başvurucunun Önemli Zarar Görmemiş Olması 8394. AİHM’in İşleyişinin Genel Esasları 8425. AİHM’de Bireysel Başvuru Koşullarının Sıkılaştırılmasına İlişkin Yeni AİHM İçtüzük m. 47 Hükmü 849C. Birleşmiş Milletler Kişisel ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme ile Kurulan İnsan Hakları Komitesi 851D. Uluslararası Ceza Divanı 856E. Ulusal Diğer Bazı Organlar 8621. İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulları 8622. Cezaevi İzleme Kurulları 8673. TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu 8674. TBMM Dilekçe Komisyonu 8685. Kamu Denetçisi (Ombudsman) 8696. Kamu Görevlileri Etik Kurulu 8727. Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu 8738. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Gereğince Oluşturulan Zarar Tespit Komisyonları 8759. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümü ile İlgili Komisyon 87810. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 87911. OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonları 88212. TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu 885EKLER: BAŞLICA İLETİŞİM BİLGİLERİ VE İNTERNET ADRESLERİ 887A. Merkezi İdarenin İnsan Hakları ile İlgili Birimleri 887B. Akademik Kurumlar 887C. Baro ve Sendikalar 888D. Birleşmiş Milletler Bünyesinde, İnsan Hakları İhlâlleri ile İlgili Bildirim/Şikayet Mekanizmaları 888E. Diğer Kurum ve Kuruluşlar 889EKLER: İNSAN HAKLARI VE TEMEL ÖZGÜRLÜKLERİN KORUNMASINA İLİŞKİN SÖZLEŞME 893Bibliyografya (Türkçe) 915AİHM İçtihatları 943Anayasa Mahkemesi Kararları 966Kavramlar Dizini 969Stok Kodu:9789750251115Boyut:13 x 19,5 cmSayfa Sayısı:984Basım Yeri:AnkaraBaskı:7Basım Tarihi:Eylül 2018Kapak Türü:Karton KapaklıKağıt Türü:I.HamurDili:Türkçe