İş Güvencesi Hukuku ve İşe İade Davaları

Avrupa Birliği'ne uyum süreci içerisinde pek çok yasa çıkarılmıştır. Kitabın konusu olan iş güvencesi hukuku ve işe iade davaları da bu sürecin bir parçası niteliğindedir. İş güvencesi kurumu 4857 sayılı yasanın; 18, 19, 20 ve 21. Maddelerinde başlıklar halinde düzenlenmekle birlikte yasanın diğer maddelerine de dolaylı da olsa iş güvencesi ile bağlantılı hükümler yer almıştır. İş güvencesi ve işe iade hükümleri sadece yeni 4857 sayılı yasada düzenlenen hükümlerden ibaret değildir. Diğer bazı yasalarda da düzenlemeler bulunmakta olup, kitapta bu düzenlemelere de yer verilmiştir. 4857 sayılı yasa öncesinde işyeri sendika temsilcisinin teminatı hariç iş güvencesi ile ilgili kapsamlı bir düzenleme mevzuatta yer almamakta idi. 4857 sayılı yasa, belli şartlar altında işçilerin büyük çoğunluğunu koruma kapsamı içine almıştır.
Kitabımızın bu baskısında 18. Maddenin ilk fıkrasına eklenen ek cümle ile (Ek cümle: 6552 - 10. 09. 2014 / m. 2) yer altı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartının aranmayacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Ülkemizi, milletimizi derinden üzen maden kazaları ve çok ağır şartlarda çalışan maden işçilerin durumu dikkate alındığında bu düzenleme çok yerinde bir düzenleme olarak hukuk yaşamımızın içine girmiştir.
İş güvencesi kurumu ile haklı fesihten ayrı olarak ve haklı fesih derecesinde olmamakla birlikte geçerli neden olmadan işçinin iş sözleşmesine son verilememesi düzenlemesi getirilmiştir. İş güvencesi kurumu ile işverenin fesih hakkı sınırlanmıştır. Ancak bu sınırlama 30 işçi sınırı ile sınırlandığından en az 30 işçi çalıştırmayan işverene karşı işe iade davasının açılamayacak olması eleştirilere yol açmış ve ülke gerçeği dikkate alındığında işyerlerinin çoğunda 30 işçi çalışamaması nedeni ile iş güvencesi kurumundan işçinin mahrum olacağı ve bunun da haksızlık olduğu ileri sürülmüştür. Ancak belirtelim ki iş güvencesi kurumunun uygulanamadığı 30 işçiden az işçinin çalıştırıldığı işverene karşı eğer şartları varsa kötü niyetli feshe karşı kötüniyet tazminatının talep edilebilecek olması bu adaletsizliği bir ölçüde gidermektedir düşüncesindeyiz.
İşe iade davaları seri yargılama usulüne tabi iken bundan böyle basit yargılama usulüne tabi olacaktır. Zira, yeni 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Basit Yargılama Usulüne Tabi Dava ve İşler başlıklı 316/d md. si ve yine Diğer Kanunlardaki Yargılama Usulü İle İlgili Hükümler başlığını taşıyan 447. md. si uyarınca işe iade davaları artık 1 Ekim 2011 tarihinden itibaren basit yargılama usulüne tabi olacaktır. Yeni yasanın getirdiği hızlı yargılamayı sağlayıcı hükümler ile işe iade davalarının daha hızlı bir yargılama süreci ile biteceği arzumuzdur.
İş hukuku, işçi ve işveren kavramlarının temel oluşturduğu bir hukuk dalı olmakla bir tarafta korunmaya ihtiyacı olan işçiler diğer tarafta ise yaşaması ve daha büyültmesi gereken işveren yer almaktadır. İş hukukunun kamusal boyutu gereğince işçi işveren dengesinin korunması sosyal çatışmaları da engellemiş olacaktır. İşveren olmadan işçi, işçi olmadan işverenin olamayacağını düşünerek, kitabımızın tüm işçi - işveren kesimine ve tüm hukukçulara faydalı olmasını diliyoruz.

• SUNUŞ-VII
• ÖNSÖZ-IX
• İÇİNDEKİLER-XI
• KISALTMALAR-XI
• I. İŞ GÜVENCESİ-11
• 1. Tanımı-11
• 2. İş Güvencesi Hukukunda İlkeler-11
• a)-İyiniyet Kuralları-11
• b)-İşçinin Korunması İlkesi-11
• c)-İşçi Lehine Yorum İlkesi-11
• d)-İş Güvencesi Hükümlerinin Emrediciliği-11
• e)-Feshin Son Çare Olması İlkesi (Ultimo Ratio)-11
• 3. İş Güvencesi Mevzuatı-11
• 4. İş Güvencesinden Yararlanabilecek Olan İşçiler-11
• a)-Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Şartı-11
• b)-En Az Otuz İşçi Çalışması Şartı-11
• c)-En Az Altı Aylık Kıdem Şartı - Yer Altı İşlerinde Çalışan İşçilerde Kıdem Şartı Aranmaması-11
• d) -İş Kanunu ve Basın İş Kanunu'na Tabi Olup İstisnalara Girmemek Şartı-11
• e) -İşveren Vekili Olmamak-11
• f) -Sözleşmenin İşverence Fesh Edilmesi Şartı-11
• g) -Geçersiz Nedenle Fesih Yapılması Şartı-11
• h) -Bir Aylık Hak Düşürücü Süre İçinde Dava Açılması-11
• 5. İş Güvencesinden Yararlanamayacak Olan İşçiler-11
• 6. İşveren Vekilinin İş Güvencesi-11
• 7. Sendika Temsilcisinin İş Güvencesi-11
• 8. Sendikal Nedenle Fesihte İş Güvencesi-11
• 9. Deniz İş Kanunu ve Borçlar Kanunu'na Tabi İşçilerin Durumu-11
• 10. Tarım ve Orman İşlerinde Elli İşçi Ölçütü Uygulaması-11
• 11. Vizeli İşçilerin İş Güvencesi-11
• 12. Geçici(Ödünç) İş İlişkisinde İş Güvencesi-11
• 13. Asıl İşveren - Alt İşveren (Taşeron) İlişkisinde İş Güvencesi-11
• 14. Zincirleme Hizmet Akdinde İş Güvencesi-11
• 15. Belirli Süreli Sözleşme İle Çalışan İşçilerin İş Güvencesi-11
• II. FESİH BİLDİRİMİNE İTİRAZ VE USULÜ-11
• 1. Genel Olarak-11
• a) -Fesih Bildirimi Usulü-11
• b)-Fesih Bildirimine İtiraz ve Usulü-11
• 2. Davanın Konusu-11
• 3. Davanın Tarafları-11
• 4. Görev ve Yetki-11
• 5. Yabancılık Unsuru Taşıyan Çalışmalarda Yetkili Ülke Hukuku-11
• 6. Dava Açma Süresi-11
• 7. Birden Fazla İşçinin Aynı Dava İle Dava Açamaması-11
• 8. İspat Yükü-11
• 9. Her Dava Açıldığı Tarihteki Şartlara Göre Değerlendirilir İlkesi-11
• 10. İşe İade Davası İle Birlikte Kıdem Tazminatı - İhbar Tazminatı - Ücret Alacağı İstemi-11
• 11. Özel Hakem-11
• 12. Basit Yargılama Yöntemi-11
• III. GEÇERLİ - GEÇERSİZ FESİH NEDENLERİ-11
• 1. Geçerli Fesih Nedenleri-11
• a)-İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Nedenler-11
• b)-İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Sebepler-11
• c) -İşletmenin, İşyerinin veya İşin Gereklerinden Kaynaklanan Sebepler-11
• d) -Geçerli Fesih Nedeninin Açık ve Kesin Bir Şekilde Belirtilmesi-11
• e) -İşçinin İş Güvencesi Kapsamında İşçi Olması Şartı-11
• f)-Hastalık Nedeni İle Devamsızlık-11
• g)-İşverenin geçerli Nedenle Fesih Hakkını Makul Sürede Kullanma Şartı-11
• h)-Fesih Bildiriminin Yazılı Yapılması-11
• i)-İşçinin Savunmasının Alınması-11
• 2. Geçersiz Fesih Nedenleri-11
• 3. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik-11
• 4. İşe İade Davası Devam Eden İşçinin Bir Başka İşe Girmesi Durumu-11
• 5. Emeklilik ve İş Güvencesi-11
• 6. Fesih Sebebinin Değiştirilememesi-11
• 7. İşyeri Devrinin İşe İade Davasına Etkisi-11
• 8. Fesihten Sonra İşverenin Başka Bir İşçiyi İşe Alması-11
• 9. Toplu İşçi Çıkarma-11
• IV. HAKLI FESİH - GEÇERLİ FESİH AYRIMI-11
• V. GEÇERSİZ SEBEPLE YAPILAN İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNİN SONUÇLARI-11
• 1. İşçinin İşe Başvuru Şartı-11
• a) -İşçinin On Gün İçerisinde İşe Başvuru Dilekçesi Vermesi Şartı-11
• b) -İşçinin İşe Başlamak Samimi Niyeti İle İşyerine Başvurması-11
• c) -İşçinin İşverenin Daveti Üzerine İşe Başlamak İçin İşyerine Gitmesi Şartı-11
• 2. İşverenin İşçiyi İşe Başlatması-11
• a) -İşe İade Davası Devam Ederken İşçinin İşe Başlatılması-11
• b) -İşe İade Kararı Üzerine İşçinin İşe Başlatılması-11
• c) -İşverenin İşçiyi Eski İşine Başlatması Şartı-11
• d)-İşverenin Samimi Olması-11
• e) -En Çok Dört Aya Kadar Doğmuş Boşta Geçen Ücret ve Diğer Hakların Ödenmesi-11
• 3. İşçinin İşe Başlatılmaması ve Sonuçları-11
• a)-İşe Başlatılmayan İşçinin Sözleşmesinin Fesih Tarihi-11
• b) -İşe başlatmama tazminatı-11
• c) -En Çok Dört Aya Kadar Doğmuş Boşta Geçen Ücretin Ödenmesi-11
• d) -Feshe Bağlı Hakların Talep Edilebilmesi-11
• e) -Feshe Bağlı Olmayan Hakların Durumu-11
• 4. İşçinin İşverenin İşe Davet Etmesine Rağmen Davete İcabet Etmemesi-11
• 5. İşverenin işçiyi İşe Başlatmasının İmkansız Hale Gelmesi Halleri-11
• a) -İşçinin Ölümü - Çalışamaz Derecede Hastalığı-11
• b) -İşyerinin Kapatılması-11
• c) -İşverenin Ölümü - İşyerini Yönemetemez Derecede Hastalanması vs. 11
• d) -Diğer Haller-11
• VI. İKALE (BOZMA) SÖZLEŞMESİ-11
• VII. İŞE İADE DAVASININ REDDİ - KABULÜ - KONUSUZ KALMASI-11
• VIII. İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATININ ALT VE ÜST SINIRLARI-11
• 1. İşe Başlatmama Tazminatının Ay Olarak Süresi-11
• 2. İşe Başlatmama Tazminatında Dikkate Alınacak Ücret ve Tazminatın Miktarı-11
• IX. İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI VE 4 AYLIK BOŞTA GEÇEN SÜRE ÜCRETİNİN İŞVERENDEN TALEP EDİLMESİ-11
• 1. Dava Yöntemi İle Talep Edilmesi-11
• 2. İcra Takip Yöntemi İle Talep Edilmesi-11
• X. İŞE İADEYE YÖNELİK DAVANIN - TALEBİN ALT İŞVERENİN İŞYERİNE YAPILMASI-11
• XI. KÖTÜNİYET TAZMİNATI-11
• XII. TESPİT NİTELİĞİ-11
• XIII. İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIYA ALINMASI - MEVSİMLİK ÇALIŞMA İLİŞKİSİ-11
• XIV. FAİZ TÜRÜ - FAİZİN BAŞLANGICI-11
• XV. İŞSİZLİK ÖDENEĞİ GEREKTİREN FESİHTE BOŞTA GEÇEN SÜRE ÜCRETİ-11
• XVI. İŞE İADE DAVASININ İŞÇİNİN KIDEMİNE ETKİSİ-11
• XVII. İŞE İADE DAVASI İLE BİRLİKTE TALEP EDİLEMEYECEK OLAN İŞÇİLİK ALACAKLARI-11
• XVIII. İŞE İADE DAVASININ NETİCESİNDE İŞÇİNİN TALEP EDEBİLECEĞİ FARK ÖDEMELER-11
• XIX. KANUN YOLLARI (İSTİNAF VE TEMYİZ)-11
• XX. MAHSUP-11
• XXI. FERAGAT - VAZGEÇME-11
• XXII. MAKUL SÜRE - ALTI İŞ GÜNLÜK SÜRE AYRIMI-11
• XXIII. GELİR VERGİSİ - DAMGA VERGİSİ KESİLMESİ-11
• XXIV. İŞE İADE KARARININ SİGORTA PRİMİNE ETKİSİ-11
• XXV. HARÇ VE VEKALET ÜCRETİ-11
• XXVI. YASAL KESİNTİLERİN İNFAZDA DİKKATE ALINMASI-11
• XXVII. 158 SAYILI İLO SÖZLEŞMESİ-11
• XXVIII. İŞE İADE DAVALARINDA ZORUNLU ARABULUCULUK YÖNTEMİ-11
• XXIX. YÜKSEK YARGI - YEREL MAHKEMELER - İCRA DAİRELERİ NEDEN TIKANMA NOKTASINA GELDİ-11
• KAVRAM ARAMA CETVELİ-11
• YARARLANILAN KAYNAKLAR-11