Milletlerarası Özel Hukuk_{Pratik Çalışmaları / Örnek Olaylar - Seçilmiş Mahkeme Kararları}

"Milletlerarası özel hukuk pratik çalışma kitabı, çözümlü örnek olaylar ve mahkeme kararlarının kısa tahlilleri yapılarak hazırlanmıştır. Kitap; “Vatandaşlık Ve Yabancılar Hukuku” ve “Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku” olmak üzere iki ana başlıktan oluşmaktadır. Kitabın hazırlanmasında, uygulamada sıklıkla karşılaşılan problemler esas alınmıştır.

Kitabın ilk baskısından sonra, özellikle vatandaşlık ve yabancılar hukuku ile ilgili mevzuatta ciddi değişiklikler olmuştur. Örnek olaylar, mevzuat değişiklikleri nazara alınarak güncellenmiştir. Örnek olaylara ilişkin bir kısım soruların cevabı, özellikle başlangıç kısmında, bilinçli olarak uzun tutulmuştur. Amaç, aynı zamanda konu hakkında bilgileri tazelemektir. Zira milletlerarası özel hukukun kapsamına giren mevzuat, oldukça kısa metinlerden oluşmakta ve hemen her konuda, mevzuattan hareketle cevap bulunmamaktadır.

Kitabın bu baskısında da, milletlerarası özel hukukun uygulama alanına giren konularda Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası sözleşmelere, kural olarak, yer verilmemiştir. Kitap, doktrin ve mahkeme kararları esas alınarak hazırlanmıştır. Bu bağlamda bize göre önemli olan bir kısım mahkeme kararları, öğrencilere yönelik hazırlanan kitapta olması gerektiği kadar ele alınıp incelenmiştir. Mahkeme kararlarında da, son dönemde yüksek yargı organları tarafından verilen kararlar ele alınmaya gayret edilmiştir. Bu vesile ile mahkeme kararlarının temininde yardımlarını esirgemeyen, yüksek yargı organlarında görev yapan üye ve tetkik hâkimi değerli dostlarıma teşekkür ediyorum.

Kitabın hazırlanması aşamasında tashihlerin yapılmasında büyük emeği geçen kürsü arkadaşlarım Dr. Alper Çağrı YILMAZ’a, Dr. Lâle AYHAN’a, Araş. Gör. Işınsu HAMŞİOĞLU’na, Araş. Gör. Ömür KARAAĞAÇ’a, Araş. Gör. Mustafa Alper ENER’e yapmış oldukları titiz çalışma sebebi ile teşekkür ediyorum. Kitabın, öğrencilere faydalı olması dileğiyle…" (Önsözden)

• Vatandaşlık Hukuku
• Yabancılar Hukuku
• Kanunlar İhtilafı
• Milleterarası Usul Hukuku
• Örnek Olaylar
• Seçilmiş Mahkeme Kararları

İÇİNDEKİLER

Önsöz.................................................................................................................... v
Kısaltmalar.......................................................................................................... vii
İçindekiler ............................................................................................................ ix
VATANDAŞLIK Ve YABANCILAR HUKUKU
1. Türk Vatandaşı Bayanın Yabancı Erkekle Evliliğinden Doğan
Çocukların Vatandaşlık Kazanması, Evlenme Yolu İle
Türk Vatandaşlığının Kazanılması ................................................................. 3
2. Doğum Yeri Esasına Göre Türk Vatandaşlığının Kazanılması,
Türk Vatandaşı Babadan Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Türk
Vatandaşlığını Kazanması, Yetkili Makam Kararı İle Türk
Vatandaşlığının Kazanılması ......................................................................... 8
3. Yetkili Makam Kararı İle Genel Olarak Türk Vatandaşlığının
Kazanılması, Yetkili Makam Kararı İle Türk Vatandaşlığının
Kazanılmasının Önceki Çocuklara Etkisi, Türk Vatandaşlığına
Alınmada Yetkili Makam ............................................................................. 14
4. Muvazaalı Evlilik Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması,
Evlenme Yolu İle Kazanılan Türk Vatandaşlığının İptali,
Muvazaalı Evlilik İçi Doğan Çocuğun Vatandaşlık Durumu,
Vatandaşlığa Alınma Kararının İptalinin Hüküm Ve Sonuçları .................... 21
5. İstisnaî Yoldan Türk Vatandaşlığına Alınma, Vatandaşlığa
Alınmanın Eş Ve Çocuklara Etkisi, Vatandaşlığa Alınma
Kararının İptali, İptalin Hüküm Ve Sonuçları .............................................. 26
x
6. İzin Alarak Türk Vatandaşlığından Çıkma, Çıkmanın Eş Ve
Çocuklara Etkisi, İzin Alarak Türk Vatandaşlığından Çıkan
Kişilerin Türkiye’deki Hukukî Durumları, İzin Alarak Türk
Vatandaşlığından Çıkan Kişilerin Tekrar Türk Vatandaşlığına
Alınmaları, Vatandaşlığa Alınmanın Eş Ve Çocuklara Etkisi ........................ 32
7. Yabancı Ülkede Askerlik Yapmanın Türk Vatandaşlığına Etkisi,
Vatandaşlığın Kaybettirilmesi Kararına Karşı Müracaat Edilecek
Yargı Yolu, Kaybettirme Kararının Hüküm Ve Sonuçları ............................. 39
8. Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması, Türk Baba Ve
Yabancı Anadan Evlilik Birliği İçinde Doğan Çocukların Vatandaşlığı,
Yurt Dışında Doğan Çocukların Nüfusa Tescil Edilmemesinin
Vatandaşlığa Etkisi, Türk Vatandaşı Eşin Ölümünden Sonra Yabacı
Eşin Evlenmeye Bağlı Türk Vatandaşlığını Kazanma Müracaatı ................. 42
9. Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması, Evlat Edinmenin
Vatandaşlığa Etkisi, Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi Kararı ............... 48
10. Yabancı Ana Babadan Türkiye’de Doğan Çocuğun Vatandaşlık
Durumu, Türkiye’de Bulunan Çocukların Türk Vatandaşlığını
Kazanması, Türk Asıllı Olan Yabancının Türk Vatandaşlığına
Alınma Müracaatı, Evlat Edinme Yolu İle
Türk Vatandaşlığının Kazanılması ............................................................... 54
11. Batıl Evlenmelerden Doğan Çocuğun Türk Vatandaşlığını
Kazanması, Yabancı Eşin Batıl Evlenmeye Bağlı Vatandaşlık
Kazanması, Evlenme Yolu İle Kazanılan Türk Vatandaşlığının
Önceki Çocukların Vatandaşlığına Etkisi, Butlan Kararının Eşin Ve
Bu Evlilikten Doğan Çocukların Vatandaşlığına Etkisi ................................. 59
12. Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması, Yabancı Ana –
Türk Babadan Doğan Çocuğun Vatandaşlığı, Seçme Hakkı İle Türk
Vatandaşlığından Ayrılma, Seçme Hakkı İle Türk Vatandaşlığından
Ayrılanların Tekrar Türk Vatandaşlığını Kazanmaları,
Türk Vatandaşının Ortak Olduğu Şirketin Tâbiiyeti,
Vatandaşlık Başvuru İnceleme Komisyonunun Yetkisi ............................... 63
13. Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması, Önceki
Çocukların Vatandaşlığına Etkisi, İzin Alarak
Türk Vatandaşlığından Çıkma, İzin Alarak Türk Vatandaşlığından
Çıkanların Türkiye’deki Hukukî Durumları .................................................. 69
14. Vatandaşlık Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması
Anayasa Mahkemesi Kararı ........................................................................ 76
xi
15. Vatandaşlık Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması ...................... 82
16. Yetkili Makam Kararı İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması ........................ 85
17. Vatandaşlık Hukukunda Kanunilik İlkesi, Yetkili Makam Kararı İle Türk
Vatandaşlığının Kazanılmasında, Kanunda Aranan Şartlar Asgari Şartlar
Mıdır? ......................................................................................................... 88
18. İstisnaî Yoldan Türk Vatandaşlığına Alınma –
İdarenin Takdir Yetkisi ................................................................................ 91
19. Yetkili Makam Kararı İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması
– İdarenin Takdir Yetkisi ............................................................................. 95
20. Doğum Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması –
Yetkili Makam Kararı İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması ........................ 99
21. Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması ................................. 105
22. Ülkeye Giriş Şartları, Pasaport Ve Benzeri Belge Sahibi Olmamak ........... 111
23. Usulüne Uygun Olmayan Yollardan Ülkeye Giren Yabancıların
Ülkedeki Hukukî Durumları ...................................................................... 114
24. TVK m.28 Kapsamında Kalan Kişilerin Türkiye’deki Hukukî
Durumları, Vize Kolaylığından Yararlanarak Ülkeye Giriş Yapan
Yabancıların İkamet İzin Talepleri,
TVK m.28 Kapsamında Suçluların İadesi ................................................... 121
25. Şirketlerin Tâbiiyeti, Yabancı Şirketlerin Gayrımenkul
Edinmesi, Yabancıların İkameti, Yabancıların Çalışması ........................... 126
26. Yabancıların Türkiye’de Çalışması, Yabancıların
Gayrımenkul Edinmesi, Yabancıların Miras Yolu İle İntikal
Eden Terekeyi İktisabı, Türk Vatandaşlarının Yurtdışına Çıkışı ................. 131
27. Soybağı Esasına Göre Türk Vatandaşlığının Kazanılması,
Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması, Yabancının
Mirasçılığı, Yabancıların Hemşirelik Yapması, Sınırdışı Edilme ................. 137
28. Yabancıların Ülkeye Girişi, İkameti, Gayrımenkul Edinmesi,
Türk Vatandaşı Babadan Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Vatandaşlığı,
Şirketin Tâbiiyeti, Sınırdışı Edilme ............................................................ 142
29. Vize Kolaylığından Yararlanarak Ülkeye Gelen Yabancıların
İkamet İzni, Yabancıların Doktorluk Yapabilmeleri, Türk Vatandaşı
Babadan Evlilik Dışında Doğan Çocuğun Vatandaşlık Durumu,
Yabancıların Türkiye’de Gayrımenkul Edinmeleri .................................... 147
xii
30. İstisnaî Yoldan Türk Vatandaşlığının Kazanılması, Yabancıların
Türkiye’de Avukatlık Yapması, Türk Vatandaşlığını Kazanmanın
Eşin Vatandaşlığına Etkisi, Vatandaşlığa Alınma Kararının iptali .............. 152
31. Yabancıların Sınırdışı Edilmesi, Sınırdışı Edilen Kişilerin Ülkeye
Girişi, Evlilik Birliği İçinde Yabancı Babadan Doğan Çocuğun
Vatandaşlık Kazanması, Yabancı Murisin Mirasının Akıbeti ..................... 158
32. Evlenme Yolu İle Türk Vatandaşlığının Kazanılması, Batıl
Evlilikten Doğan Çocuğun Türk Vatandaşlığını Kazanması,
Yabancıların Gayrimenkul Mülkiyetinin İktisabı, Şirketlerin Tâbiiyeti ...... 161
ÖRNEK MAHKEME KARARLARI .................................................................. 167
xiii
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK Ve USUL HUKUKU
1. Evlenmenin Şekline Uygulanacak Hukuk, Evlenme Ehliyetinin
Tâbi Olduğu Hukuk, Türk Vatandaşlarının Kişisel Hallerine İlişkin
Davalarda Türk Mahkemelerinin Yetkisi, Boşanma Davasının
Esasına Uygulanacak Hukuk ................................................................ 279
2. Yabancıların Kişisel Hallerine İlişkin Davalarda Türk
Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, Kısıtlılık Kararının
Esası Bakımından Yetkili Hukuk, Boşanma Davasının Esası
Bakımından Yetkili Hukuk, Yetkili Hukukun Yanlış Tespitinin
Temyiz Mahkemesinde İncelenmesi ................................................... 283
3. Yabancı Unsur Taşıyan Borç İlişkilerine Uygulanacak
Hukukun Tespiti, Yetki Sözleşmesi, Teminat ....................................... 288
4. Evlenme Ehliyet Ve Şartlarının Tâbi Olduğu Hukuk, Evlenmenin
Şekli, Mal Rejimlerine Uygulanacak Hukuk, Yabancı Derdestlik,
Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizi................................................ 293
5. Evlenme Ehliyet Ve Şartlarının Tâbi Olduğu Hukukun Tespiti,
Konsolosluk Evlenmeleri, İşlem Güvenliği Prensibi ............................. 299
6. Türk Konsolosluğunun Evlendirme Yetkisi, Evlat Edinme Ehliyetinin
Tâbi Olduğu Hukuk, İzin Alarak Türk Vatandaşlığından Çıkan
Kişilerin Kişisel Hallerine İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin
Yetkisi, Boşanma Davasının Esasına Uygulanacak Hukuk,
Nafakaya Uygulanacak Hukuk ............................................................. 303
7. Mirasın Tâbi Olduğu Hukukun Tespiti, Evlilik Dışı Doğan Çocuğun
Soybağı, Haksız Fiilden Doğan Davalarda Yetkili Mahkemenin
Tespiti, Haksız Fiilin Esası Bakımından Yetkili Hukukun Tespiti ........... 308
8. Yetki Sözleşmesi, Yetkili Kılınan Yabancı Mahkemesinin Yetkisizlik
Kararının Etkileri, Sözleşmelerden Doğan Borç İlişkisine
Uygulanacak Hukuk, Fikri Mülkiyet Hakkına Uygulanacak
Hukuk, Teminat Talebi ........................................................................ 313
9. Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk,
Yargı Muafiyeti, Gayrimenkul Satım Sözleşmesi, Yetki Sözleşmesi ..... 317
10. Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerinde Hukuk Seçimi, Yetkili
Mahkemenin Tespiti, Geçici Hukukî Himaye Tedbirlerine
Uygulanacak Hukuk, Teminat Kararı ................................................... 321
xiv
11. Kira Sözleşmelerinde Yabancı Ülke Mahkemesinin Yetkili
Kılınması, Kira Sözleşmesine Uygulanacak Hukukun Tespiti,
Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizi .................................................... 325
12. Sözleşmenin Şekline Uygulanacak Hukuk, Ehliyette Uygulanacak
Hukuk, Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, Sözleşmenin
Esesına Uygulanacak Hukukun Tespiti ................................................ 329
13. Yabancı Mahkemeden Verilen Tespit Kararının İcrası, Tahkim
İtirazı, Yabancı Davacıdan Teminat Talebi, Hakem Kararının Tenfizi .. 334
14. Bireysel İş Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk, Bireysel İş
Sözleşmelerinde Yetki Anlaşması, Yargı Muafiyeti, Teminat Talebi .... 339
15. Dini Merasimle Evliliğin Geçerliliği, Bu Evlilikten Doğan
Çocuğun Soybağı, Mahkeme Dışı Boşanma Kararının Tenfizi,
Tenfizde Yetkili Mahkeme ................................................................... 343
16. Evlenme Ehliyet Ve Şartlarının Tâbi Olduğu Hukukun Tespiti,
Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkisinin Esası Bakımından Yetkili Hukuk,
Yetkili Mahkemenin Tespiti, Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizi,
Evlilik Mal Rejimlerine Uygulanacak Hukuk ........................................ 348
17. Evlenme Ehliyet Ve Şartlarının Tâbi Olduğu Hukuk, İşlem
Güvenliği İlkesi, Haksız Fiilden Doğan Davalarda Yetkili
Mahkemenin Tespiti, Haksız Fiilin Esası Bakımından Yetkili
Hukuk, Vasiyetnamenin Şeklî Geçerliliği, Mirasçılık Ehliyeti ............... 353
18. Boşanma Davalarında Türk Mahkemelerinin Yetkisi, Kamu
Düzenine Aykırı Yabancı Hukuk Normu, Sözleşmelere
Uygulanacak Hukuk ............................................................................. 360
19. Evlenmenin Şekli - Evlenme Ehliyet Ve Şartlarının Tâbi Olduğu
Hukukun Tespiti, Haksız Fiilden Doğan Davalarda Yetkili
Mahkemenin Tespiti, Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkilerinin
Esasına Uygulanacak Hukuk, Yetkili Hukukun Yanlış Tespitinin
Temyiz Mahkemesinde İncelenmesi ................................................... 366
20. İşlem Güvenliği İlkesi, Kıymetli Evrakın Şeklî Geçerliliği,
Haksız Fiillerde Yetkili Mahkemenin Tespiti, Haksız Fiilin
Tâbi Olduğu Hukuk .............................................................................. 371
21. Ölmüş Sayılma Kararı Bakımından Yetkili Mahkeme –
Uygulanacak Hukuk, Mirasın Açılması,
Mirasın Esasına Uygulanacak Hukuk ................................................... 374
xv
22. Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukukun
Tespiti, İş Kazası Sonucunda Uğranılan Zararın Tazminin Tâbi
Olduğu Hukuk, Yurtdışında Gerçekleşen İş Kazasında Türk
Mahkemelerinin Yetkisi, Yabancı Hakem Kararının Tenfizi ................. 377
23. Evlenmenin Şekline Uygulanacak Hukuk, Evlilik İçi
Doğumlarda Soybağının Tâbi Olduğu Hukuk, Şirketlerin
Tâbiiyeti, Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak
Hukukun Tespiti, Yabancı Ülkede Bulunan Malların Korunması
İçin Hukukî Himaye Tedbiri Talebi ....................................................... 382
24. Nişanlanma Ehliyet Ve Şartlarının Tâbi Olduğu Hukuk, Nişanın
Bozulması Sonucu Hediyelerin İadesinin Tâbi Olduğu Hukuk,
Vasiyetnamenin Geçerliliği, Mirasçılık Ehliyeti .................................... 388
25. Gerekçesiz Yabancı Mahkeme Kararının Tenfizi ................................. 392
26. Yabancı Mahkemelerden Verilen Vesayet Kararının Tanınması ......... 410
27. Yetkili Yabancı Hukukun Muhtevasının Tespiti - Yabancı
Hukukun Tercüme Masrafının Yatırılmamasının Etkisi ....................... 415
28. Bireysel İş Sözleşmelerinde Yetki Anlaşmasına Rağmen
Davanın Türk Mahkemelerinde Açılması ............................................ 421
29. Yabancı Mahkeme Kararını Kısmen Tenfizi, Yabancı
Mahkemeden Verilen Müşterek Velayet Kararlarının Tenfizi ............. 425
30. Yabancı Devletin Yargı Muafiyeti ........................................................ 428
31. Yabancı Hakem Kararının Tenfizi ......................................................... 433
32. Türk Vatandaşlığından Çıkan Kişilerin Kişisel Hallerine
Uygulanacak Hukukun Tespiti, Yetkili Yabancı Hukukun
Maddi Muhtevasının Tespiti................................................................ 440
ÖRNEK MAHKEME KARARLARI .................................................................. 443