Milletlerarası Yetki Anlaşmaları

Bu çalışma milletlerarası yetki anlaşmalarını incelemektedir. Bu çerçevede, hem Türk mahkemelerini, hem de yabancı mahkemeleri yetkilendiren yetki anlaşmaları ele alınmaktadır. Bu konu, Türk mahkemelerinin yabancılık unsuru taşıyan bir uyuşmazlıkta hangi şartlarda yetki kullanacağını belirleyen “milletlerarası yetki”nin en temel konularından biridir. Bu çalışmada da, Türk mahkemelerini yetkilendiren milletlerarası yetki anlaşmalarının hangi şartlarda geçerli olduğu ve etki doğurduğu ve yabancı mahkemeleri yetkilendiren yetki anlaşması ile karşılaşan Türk hakiminin yetkisine ilişkin hangi durumlarda ne yönde karar vermesi gerektiği incelenmektedir. Ayrıca, çalışmada Avrupa Birliği, İsviçre ve ABD hukuklarındaki milletlerarası yetki anlaşmalarına ilişkin düzenlemeler de dikkate alınmakta ve başta İngiliz mahkemeleri ve ABAD’ın içtihadından yararlanılmaktadır. 

Bu çalışma, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuku Anabilim Dalı’ndaki değerli hocalarımın gösterdikleri anlayış ve katkılar olmasaydı tamamlanamazdı. Bu vesile ile Prof. Dr. Ziya Akıncı, Prof. Dr. Hatice Özdemir Kocasakal, Doç. Dr. İlhan Yılmaz ve Doç. Dr. Süheylâ Balkar Bozkurt’a en derin şükranlarımı sunarım. Bu kitabın yazımı sırasında Prof. Dr. Hatice Özdemir Kocasakal ile yaptığımız görüşmeler, birçok konunun benim açımdan aydınlığa kavuşmasını sağlamıştır. Bu sebeple, sayın Hocama bilhassa teşekkürlerimi sunarım.

Bu çalışmada ileri sürülen görüşlerin ortaya çıkması ve pekişmesinde en önemli katkı sahipleri arasında, derslerine girmekten ve beraber milletlerarası usûl hukuku konularını tartışmaktan mutluluk duyduğum 2015-16 ve 2016-17 akademik yıllarında mezun olan öğrencilerim yer almaktadır. Bu kapsamda, derslere değişik fikirleri ve soruları ile zenginlik katan, başta özellikle Zeynep Ülkü Kahveci, Yusuf Kumtepe, Turan Bayraktar, Denizhan Uslu, İhsan Can Argon, Elit Meviza Demirkol, Elif Naz Arıkan, Yarkın Şanlı, Burcu Yaşar, Seran Kalyoncu ve Defne Örnek olmak üzere, öğrencilerime teşekkür etmek isterim. 

Bu çalışmayla ilgili Londra’da araştırma yapabilmem için her türlü kolaylığı ve anlayışı bana sağlayan sayın Dekan’ım Prof. Dr. Necmi Yüzbaşıoğlu, Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Emine Eylem Aksoy Retornaz ve kürsü başkanım Prof. Dr. Ziya Akıncı’ya minnetarım. Araştırmam sırasında gösterdikleri ilgi ve sağladıkları kaynaklar içinde değerli hocalarım Prof. Dr. Gülin Güngör ile Doç. Dr. Gülüm Bayraktaroğlu Özçelik’e saygı ve teşekkürlerimi sunarım. Bu kitapla ilgili birçok konuda bana yardım sağlayan, parçası olmaktan onur duyduğum Hukuk Fakültemizde dostlarım Ar. Gör. Pınar Güzel, Ar. Gör. Mehmet Emin Alpaslan, Ar. Gör. Burcu Alkış, Ar. Gör. Cihan Yüzbaşıoğlu, Ar. Gör. Rifat Cankat ve Ar. Gör. Doğan Kara’ya da teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca, birçok konuda bana vermiş oldukları destekten dolayı Dr. Sinan Yüksel, Dr. Öğr. Üyesi Zafer Kahraman, Dr. Öğr. Üyesi Candan Yasan ve Dr. Öğr. Üyesi Polat Kalafatoğlu’nu burada anmak isterim.

Bu çalışmanın araştırma safhasını gerçekleştirdiğim Institute of Advanced Legal Studies (IALS), Galatasaray Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi kütüphanelerinin değerli çalışanlarına da bu vesile ile teşekkür etmeyi bir borç bilirim.

Bana verdiği destek, bu çalışmanın yapıldığı süreyle sınırlı olmayan sevgili eşim, hayat partnerim Eda Coşar Demirkol’a da, bu çalışma sırasında gösterdiği sabır ve anlayıştan dolayı müteşekkirim. Gerçekleştirmeyi istediğimiz, ama bu çalışma nedeniyle ertelediğimiz planlarımızı, bu çalışmanın sona ermesiyle birlikte hayata geçireceğimizin sözünü kendisine buradan vermek isterim. 

Kitabın basılmasını sağlayan Vedat Kitapçılık ve sahibi Sayın Vedat Carbaş ile kitabı baskıya hazırlayan Sayın Berrin Doğrul’a, her türlü yardımlarından ötürü teşekkürlerimi sunarım.


İçindekiler

-BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRK MAHKEMELERİNİN MİLLETLERARASI YETKİSİNE GENEL BAKIŞ

-İKİNCİ BÖLÜM 

MİLLETLERARASI YETKİ ANLAŞMALARININ TÂBİ OLDUĞU HUKUKÎ REJİM

-ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

MİLLETLERARASI YETKİ ANLAŞMALARININ DOĞURDUĞU SONUÇLAR