Velayete Hâkim Olan İlkelerin Ortak Velayete Uyarlanması

Aile ve toplum, sürekli etkileşim içinde olan ve bütünlük arz eden kavramlar olduğundan toplumsal alanda meydana gelen değişim ve gelişmeler doğal bir sonuç olarak aile kurumunu da etkilemektedir. Yapılan araştırmalar ve istatistiksel veriler son yıllarda tüm dünyada boşanma oranlarındaki artışı ortaya koymaktadır. Bir travma olan boşanmadan en çok etkilenen ve gerek hukuki gerek sosyal anlamda korunması gereken süje tartışmasız çocuktur. Ana ve babanın boşanmasından sonra çocuğun velayetinin kime verileceği hususu gündeme gelmekte ve deyim yerindeyse yarış kazanmak gibi velayet davasını kazanmaya odaklanmış ebeveynlerin gözden kaçırdıkları en önemli konu çocuklarının ruhsal gelişimi olmaktadır.

Çalışmamızda evlilik birliği süresince velayeti ortak kullanan ana ve babanın evlilik birliği sona erdiği takdirde aynı şekilde velayeti ortak kullanmalarının mümkün olup olmadığı, velayete hâkim olan ilkelerin ortak velayete uyarlanması halinde sonuçları, ortak velayetin gerek yasal düzenlemeler içindeki gerek mukayeseli hukuktaki konumu ve Türk yargılama hukukunda ortak velayetin yerine ayrıntılı olarak değinilmiştir.

Hâkim adayı olarak Türkiye Adalet Akademisi’nde eğitim gördüğüm dönemde kendisinden ders alma şansını elde ettiğim Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Başkanı Ömer Uğur Gençcan’ın ortak velayet konusunda yüksek lisans tezi yazmam hususundaki önerisi ile başlayan süreç, aile hâkimi olarak görev yapan meslektaşlarımla yaptığım sohbetlerde ortak velayete dair uygulamada yer alan kaynakların azlığından yakınmalarını da dikkate alarak Türk hukukunda ortak velayete ilişkin yargılamadaki sorunların ve eksikliklerin neler olduğu, problemlere ilişkin çözüm önerilerimi sunmak suretiyle tamamlanmıştır.

Çalışmamız yüksek lisans tezi olarak 06.07.2022 tarihinde Prof. Dr. İpek Sağlam, Dr. Öğr. Üyesi Fatma Zeynep Altıner Yolcu ve Dr. Öğr. Üyesi Özge Uzun Kazmacı’nın oluşturduğu jüri önünde savunulmuş ve oybirliğiyle kabul edilmiştir. Tez jürimde yer alan sayın hocalarıma değerli katkılarından ötürü teşekkür ederim.

Tez yazma fikri oluştuğunda kendisinden danışmanım olması için özel istekte bulunduğum ve her zamanki nezaketi ve zarafetiyle beni kırmayarak danışmanım olmayı kabul eden, her aşamada gerek çalışmaya katkı sağlayacak eleştirileri gerek manevi olarak motive eden sözleri ile beni asla ihmal etmeyerek her aşamada yanımda destek olan, onunla birlikte yol aldığım için kendimi çok şanslı hissettiğim, Erich Fromm’un Sevme Sanatı adlı kitabında “Hayatımıza giren herkes değerlidir; ama herkes özel değildir. Saygı hepsine, sevgi layık olana verilir.” sözünde de belirttiği gibi, sevginin de saygının da fazlasına layık olan özel insan, canım kıymetli hocam Prof. Dr. İpek Sağlam’a çok çok teşekkür ederim.

Tez konumun belirlenmesindeki ilk öneriyi sunan ve ortak velayete ilişkin Türk yargılama hukukunun dönüm noktası olan kararın verildiği Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Başkanı sayın Ömer Uğur Gençcan’a, üniversitede okurken aynı zamanda kısmi zamanlı öğrenci olarak çalıştığım süreçte tanıştığım ve o zamandan beri iyiki hayatımda dediğim, tez yazımı sürecinde de manevi desteğine ve benim için koşuşturmasına şahit olduğum, kan bağı olmasa da aramızda can bağı bulunan canımın içi ablam Haviye Kahraman’a, benimle aynı heyecana ve mutluluğa sahip olduğunu hissettiğim, her daim motive edici konuşmasıyla çalışma azmimi kuvvetlendiren meslektaşım, dostum Gülay Balıkçı’ya, güzel sözleriyle her zaman yanımda olduklarını hissettiren güzel kalplerinde yer edinmiş olmanın büyük mutluluk olduğunu düşündüğüm Havza Adliyesi’ndeki tüm çalışma arkadaşlarıma, her daim yanımda olduklarını hissettiğim kıymetli dostlarıma çok teşekkür ederim.

Eğitim hayatım boyunca “kız çocuğu okumalı” mottosuyla, zorlu bir hayat mücadelesinde emek göstererek ve bana örnek olarak, her daim okumam, ilerlemem, başarmam için uğraşan canım babama, bu hayattaki en yakın arkadaşım, sırdaşım, her zaman arkamda olduğunu hissettiğim, başımın tacı canım anneme, bana okuma yazmayı ilk öğreten kişi olup, karakterine ve duruşuna hayran olduğum, kıymetlim canım abime tüm destekleri için çok teşekkür ederim.

Son olarak, çalışmanın basımı için titizlikle çaba gösteren Aristo Yayınevi çalışanlarına emekleri için çok teşekkür ederim.

Nazlı Hilal COŞKUN

Şubat 2023, Havza