Yargıtay Kararları Işığında Ceza Yargılamasında İstinaf ve Temyiz

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmekle beraber, bölge adliye mahkemeleri henüz kurulup faaliyete başlamadığı için CMK'nın “istinaf” ve “temyiz” kanun yollarına ilişkin hükümleri uygulanamamış, 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'un 8/1. maddesi uyarınca, 1412 sayılı CMUK'un temyiz kanun yoluna ilişkin maddelerinin yürürlüğü devam etmiştir.

Bölge adliye mahkemelerinin 20 Temmuz 2016 tarihinde faaliyete başlamasıyla, CMK'nın istinaf ve temyiz kanun yoluna ilişkin hükümleri yürürlüğe girmiş, istinaf sonrası temyiz kanun yolunda esaslı değişiklikler yapılmıştır.

20 Temmuz 2016 tarihi itibariyle ilk derece mahkemelerinden verilen hükümler önce istinaf kanun yoluyla bölge adliye mahkemesinin maddi ve hukuki denetiminden; sonra da temyiz kanun yoluyla Yargıtayın hukuki denetimden geçecektir. Bu denetim 5271 sayılı CMK'nın istinaf ve temyiz kanun yoluna ilişkin hükümleri uyarınca yapılacaktır.

20 Temmuz 2016 tarihinden önce verilen ile daha önce Yargıtay incelemesinden geçen hükümler ise doğrudan temyiz kanun yoluna tabi olacaktır. Bu hükümler bakımından 1412 sayılı CMUK'un temyiz kanun yoluna ilişkin 305 ilâ 326. maddeleri uygulanacak ve kesinleşinceye kadar haklarında 5271 sayılı CMK'nın temyizle ilgili hükümleri uygulanmayacaktır. Hukuk hayatımıza yeni giren istinaf ve istinaf sonrası temyiz yasa yollarına duyduğumuz ilgi bu kitabı yazma fikrini ortaya çıkarmıştır.

Kitabımız, üç bölümden oluşmakta olup birinci bölümünde kanun yollarıyla ilgili genel hükümler; ikinci bölümünde istinaf kanun yolu; üçüncü bölümünde ise temyiz kanun yolu incelenmiştir. İstinaf kanun yolu ile ilgili uygulamada ortaya çıkan sorunlar tartışılmış ve bu sorunlara çözüm üretilmeye çalışılmıştır. Temyiz dilekçesinde temyiz sebeplerinin gösterilmesinin zorunlu hale getirilmesi, temyiz nedeninin hükmün hukuki yönüne ilişkin olmasının gerekmesi, istinafta maddi ve hukuki denetim yapılmasına rağmen temyizde sadece hukuki denetim yapılacak olması ve bu itibarla temyiz incelemesinde hukuki denetimin sınırları gibi yeni ve esaslı değişiklikler üzerinde durulmuştur.

15.08.2016 tarihli ve 674 sayılı KHK; 03.10.2016 tarihli ve 676 sayılı KHK; 24.11.2016 tarihli ve 6763 sayılı Yasa; 15.08.2017 tarihli ve 694 sayılı KHK; 20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı KHK; 20.07.2017 tarihli ve 7035 sayılı Yasa ile istinaf ve temyiz kanun yolunda yapılan değişiklikler ele alınmış, Yargıtayın konu ile ilgili kararları incelenerek okuyucuya aktarılmıştır.

İstinaf ailesi ile ilk olarak 23 Mayıs-06 Haziran 2016 tarihinde Ankara'da yapılan “İstinaf Temel Eğitimi” seminerinde tanıştık. 30-31 Ekim 2017 tarihinde Adana, 09-10 Kasım 2017 tarihinde Bursa, 03-04 Kasım 2018 tarihinde Konya ve en son 17-18 Kasım 2018 tarihinde Sakarya'da yapılan seminerlerde meslektaşlarımızla bir araya geldik. Kitabın oluşmasında istinaf ailesinin de çok büyük katkısı olduğunu ifade etmek isteriz. Karşılıklı görüş alışverişinde bulunduk, tartıştık, araştırdık. Kitapta, seminerlerde uygulayıcılar tarafından bize iletilen ve uygulamada en çok karşılaşılan sorunları da dikkate alarak çözüm üretmeye çalıştık. Öğretiden de faydalanarak Yargıtay kararları ışığında uygulayıcıya yol göstermek amacıyla bu eseri hazırladık.