Elektronik Ticarette Akdedilen Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicilerin Bilgilendirilme ve Cayma Hakkı

Tüketicinin elektronik ticarette akdedilen mesafeli sözleşmelerde bilgilendirme yükümlülüğü ve cayma hakkı bakımından korunmasını ele aldığımız çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır.

İlk bölümde, elektronik ticaret kavramına uluslararası örgütlerin tanımları ve doktrindeki görüşler kapsamında değinilerek elektronik ticareti meydana getiren unsurlardan bahsedilecektir. Ardından elektronik ticaret kavramının mevzuatlaşma süreci ele alınacaktır ve devamında ise elektronik sözleşmelerin taraflarını oluşturan tüketici, satıcı/sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı kavramlarına ve unsurlarına değinilecektir. Çalışmamızda tüketici kavramına ek olarak alıcı kavramına da yer verilmiştir. Bunun nedeni ise çalışmamızın hem tüketici mevzuatı hem de elektronik ticaret mevzuatı kapsamında şekillenmesidir. Son olarak, mesafeli sözleşmeler kavramı, unsurları ve kapsam dışında kalan sözleşmeler bakımından ele alınacaktır.

İkinci bölümde ise elektronik ticarette akdedilen mesafeli sözleşmelerde meydana gelebilecek risklere karşı en önemli koruma mekanizmalarından olan bilgilendirme yükümlülüğüne değinilecektir. Bu yükümlülük sayesinde tüketicinin fiziki olarak görmeden aldığı malın ya da hizmetin niteliği hakkında bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır. Çalışmamızda bilgilendirme yükümlülüğünün kapsamına, niteliğine, sözleşme öncesi ve sonrası olmak üzere türlerine, kapsamına, yapılma usulüne, bilgilendirme yükümlülüğü yapılırken uyulması gereken sürelere, bilgilendirme yükümlülüğü yapılmasına dair teyit alınması gerektiğine ve teyidin usulüne, teyit alınmazsa meydana gelecek yaptırımlara, aracı hizmet sağlayıcının kendisi hakkında ve satıcı/sağlayıcı hakkında tüketici ile paylaşması gereken bilgilere ve son olarak bilgilendirme yükümlülüğünün ihlali halinde ortaya çıkacak sonuçlara hem elektronik ticaret hukuku hem de tüketici hukuku kapsamında değinilecektir. Belirtmemiz gerekir ki bilgilendirme yükümlülüğü TKHK m. 4’te tüm tüketici sözleşmeleri için getirilen genel bir yükümlülüktür. Ancak ilgili maddede şekli olarak ele alınmış olup detaylı olarak Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Ayrıca madde lafzında “ön bilgilendirme” olarak düzenlenmesine rağmen ön bilgilendirme ve sözleşme sonrası bilgilendirmenin kapsamı aynıdır ve ön bilgilendirmeye dair düzenlemeler sözleşme sonrası bilgilendirme yükümlülüğü için de geçerlidir.

Son bölümümüzde ise tüketicinin korunması kapsamında düzenlenen en önemli haklardan bir diğeri olan cayma hakkı ele alınmıştır. Bu hak elektronik ticareti düzenleyen mevzuatta yer almayıp yalnızca tüketicilere sağlanan bir korumadır. Bu hak sayesinde tüketici, mesafeli sözleşmeye konu mal ya da hizmeti istemediğine karar vererek belirli şartların sağlanması halinde sözleşmeyle bağlı olmaktan kurtulabilir. Buna cayma hakkı denilmektedir. Çalışmamızda cayma hakkı kavramına, amacına, niteliğine, benzer kavramlardan farklarına, kullanım usulüne ve süresine, sözleşmenin taraflarının cayma hakkına dair yükümlülüklerine, cayma hakkının kullanılmasının yan sözleşmelere etkisine ve son olarak cayma hakkının kullanılamayacağı sözleşme türlerine değinilecektir.